فعالیت پرورش ماهی در قفس با توجه به ظرفیتهای ارتباطی و جغرافیایی جزیره کیش، فرصت مناسبی برای ایجاد شغل و فضای کارآفرینانه است که مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش در بازدید خود به آن اشاره کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی و امور بینالملل سازمان منطقه آزاد کیش، غلامحسین مظفری رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش و حمیدرضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی، در روز ششم آبان از مزرعه پرورش ماهی نیکزا واقع در روستای گرزه که سالانه با ظرفیت تولید ۳ هزار تن ماهی و صادرات به کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس فعالیت میکند بازدید کردند و در جریان فعالیت این شرکت در حوزه پرورش ماهی در دریا قرار گرفتند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش، بهرهمندی مزرعه پرورش ماهی در قفس را از زیرساختهای جزیره کیش و یکی از ظرفیتهای قابل توجه در این منطقه عنوان کرد و گفت:
«سواحل کشور با ۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر وسعت از ظرفیتها و زیرساختهای خوبی برخوردار است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است و باید در این زمینه اقدامات موثری انجام شود.»
وی افزود: «جزیره کیش به عنوان منطقه اقتصادی و گردشگر محور در جذب فعالین بخش خصوصی برای سرمایهگذاری در کیش موفق عمل کرده و این منطقه میتواند کانونی برای فعالیت و توسعه صنعت پرورش ماهی در قفس، نقش مهمی ایفا کند.»
رئیس هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد کیش در ادامه سخنان خود بیان داشت: «با ظرفیتهای موجود، اقدامات ارزشمندی در این زمینه انجام شده و باید با تلاشی مضاعف و حمایتهای ویژه این مجموعه با سرعت بیشتر توسعه داده شود.»
غلامحسین مظفری با بیان این که اقدامات ارزشمندی در خصوص فراهم نمودن امکانات، تاسیسات و جاذبههای گردشگری در جزیره کیش تحقق یافته است اظهار داشت: «با بهرهبرداری ترمینال جدید فرودگاه بینالمللی کیش تا پایان امسال، میزان پذیرش مسافران و گردشگران از نقاط مختلف دنیا به شش میلیون نفر افزایش خواهد یافت که این مهم بیانگر ظرفیتها و پتانسیلهای این منطقه برای تحولات اقتصادی در حوزههای مختلف از جمله پیشگام بودن در توسعه صنعت پرورش ماهی در قفس خواهد بود.»
غلامحسین مظفری حمایت و همکاری جهاد دانشگاهی در خصوص توسعه صنعت پرورش ماهی در قفس و ارتقاء فرآیند بستهبندی و عرضه محصولات با بهرهگیری از امکانات حملونقل هوایی کیش در بستر شبکه آنلاین را مثبت ارزیابی کرد و گفت:
«با پیشرفت تکنولوژی و عصر ارتباطات میتوان این محصولات را در بستر اینترنت به تمام نقاط دنیا ارائه کرد».
حسین یوسفی – مدیرعامل شرکت نیکزا (مزرعه پرورش ماهی در قفس) با بیان این که این مزرعه در بستر دریا، مجهز به ۲۴ قفس و بر اساس آخرین دستاوردهای تکنولوژی پرورش ماهی در دریا با همکاری شرکت اکوا گروپ نروژ و همچنین با مشاوره شرکت آکوالند از ابتدای سال ۹۵ فعالیت این مجموعه آغاز شده است، گفت:
«24 قفس و هر قفسی با ظرفیت ۱۲۵ تا ۱۶۰ تن در گونههای مختلف، امکان تولید و نزدیک به ۳۸۰ تن ظرفیت انبار غذا دارد که توسط سیستم اتوماتیک، قفسها هدایت میشود و غذادهی به ماهیها در نوبتهای مختلف بر اساس نیاز ماهیها تنظیم میشود.»
وی به دمای بالای ۵۴ درجه و مسائل دیگر در این حوزه اشاره داشت و افزود: «امکان فعالیتهای غیرمکانیزه تحت هیچ شرایطی میسر نیست. به دلیل این که دما در تابستان خیلی بالا است و مزرعه با وسعت ۳ هزار تن تولید سالیانه بدون سیستمهای مکانیزه کار بسیار سختی است و با یک دانش مدیریتی فعالیت مزرعه با جدیت دنبال میشود.»
شایان ذکر است این مزرعه پرورش ماهی در دریا، مجموعهای است که تمام قسمتهای صنعت پرورش ماهی در قفس را پوشش میدهد و این مجموعه با دو گونه پرورش ماهی فعالیت میکند و بر اساس پروتکل، مانیتورینگ تور و قفسها و بحثهای تولیدی و رشد ماهی، نظارت دقیق میشود.
همچنین برداشت ماهی توسط دو شناور کاتاماران که در واقع تحت عنوان تراکتور مزرعه دریایی هستند فعالیتهایی مانند لنگر و چک لنگر و مانیتورینگ قفسها و تعویض و شستشوی تور توسط دستگاهها انجام میشود و این شرکت توانسته است مجموعه خود را به سه دستگاه مکش ماهی در دریا مجهز کند.
رئیس جهاددانشگاهی با سفر یکروزه به جزیره کیش ضمن بازدید از مزرعه پرورش ماهی در قفس این جزیره بر توسعه همکاریهای بیشتر تأکید کرد و در ادامه این سفر قرارداد بهرهبرداری از فرهنگسرای مرکزی کیش برای استقرار شرکتهای دانشبنیان در حوزهی صنایع خلاق نیز امضا شد.
پرورش ماهی در قفس در دنیا
پرورش ماهی در قفس در سراسر جهان انجام میشود و با نگهداری ماهی در قفس و یک «قلم نگهدارنده ماهی»، کل جوامع میتوانند آب را به اشتراک بگذارند، در حالی که هر کشاورز میتواند به مزرعه پرورش ماهی شخصی خود رسیدگی کند.
پرورش ماهی در قفس برای بسیاری از افراد جذاب است چراکه میتوان محصول بزرگی را در یک منطقه کوچک پرورش داد، نگهداری و برداشت کرد و از آنجاییکه ماهیها در یک منطقه متمرکز هستند، مشکلات را میتوان به سرعت شناسایی و برطرف کرد.
قفسهای سفت و سخت برای پرورش ماهی در قفس از یک توری پلاستیکی سخت یا از تارهای سیمی ساخته میشوند. قفسهای انعطافپذیر با ساختن یک قاب و سپس پوشاندن آن با توری ساخته شده از نایلون یا مواد مشابه ساخته میشوند.
نوع قاب مورد استفاده بستگی به محل قرارگیری آن دارد. قفسهای انعطافپذیر فقط برای آبهای ساکن که تهدید کمی از جانب شکارچیان مانند لاکپشتها یا ماهیهای گوشتخوار بزرگ وجود دارد، مناسب هستند.
بیشتر گونههای ماهی را میتوان در قفس ماهی، پرورش داد. برخی از گونهها بهتر از سایرین عمل میکنند و برخی از گونهها در یک گونه بهتر عمل میکنند.
قفسهای پرورش ماهی در قفس ممکن است گرد یا مستطیل شکل باشند، ماهیها هر زمان که دست به دست شده یا جابجا میشوند دچار استرس میشوند. برای کاهش مشکلات مربوط به استرس، مزرعه قفس ماهی باید در فصل بهار، قبل از اینکه دمای آب از 60 درجه فارنهایت فراتر رود، ذخیره شود.
ماهی باید با تراکم پنج تا هشت ماهی در هر فوت مکعب حجم قفس ذخیره شود. تراکم کمتر در واقع رفتار پرخاشگرانه را تشویق میکند.
تعیین سطح
گونههایی که به آب بسیار اکسیژنه نیاز دارند، مانند ماهی قزلآلا، فقط در آبهای متحرک مانند رودخانهها، خلیجهای اقیانوسها یا سیستمهای آبزیپروری در حال چرخش، قابل پرورش هستند، همه گونهها باید مقداری حرکت آب داشته باشند، در غیر این صورت زباله در زیر قفس جمع میشود.
نیتریتها و آمونیاک حاصل از ضایعات بر سلامت و رشد ماهی تأثیر منفی میگذارد. برای کمک به جلوگیری از تجمع زباله، قفسها باید حداقل دو فوت از کف دریاچه یا حوضچه آویزان شوند.
تغذیه
تقریباً تمام تغذیه ماهی در قفس از غذای ماهی تأمین میشود. خوراک ماهیهای تجاری حاوی تعادل پروتئینها، اسیدهای آمینه، ویتامینها و مواد معدنی است که ماهی برای رشد و سالم ماندن به آن نیاز دارد.
گلولههای شناور، ضایعات را کاهش میدهند و به پرورشدهنده ماهی در قفس اجازه میدهند تا بر میزان غذای مصرفی نظارت کند.
برداشت
مزارع بزرگ در قفس ماهی با استفاده از قفسهای متعدد ایجاد میشوند، یکی از مزایای پرورش ماهی در قفس، سهولت در برداشت ماهی است.
چالشها و مسائل
با تراکم بالای ماهیهای مورد استفاده در پرورش ماهی در قفس، بیماریها و انگلها به سرعت در بین ماهیها پخش میشوند. از این رو، نظارت مستمر لازم است. کاهش مصرف غذا توسط ماهی، اغلب نشانه بیماری یا مشکلات کیفیت آب است.
سطح اکسیژن در آب تحت تأثیر دمای آب، جلبکها، پلانکتونها، نور خورشید و تجزیه گیاهان، غذای اضافی ماهی و فضولات طبیعی بدن ماهی است. برای حفظ سطح اکسیژن سالم اغلب به اکسیژنرسانی مصنوعی نیاز است.