بستهبندی محصول، عبارت است از هر گونه ظرف یا بستهای که محصول در آن برای فروش به بازار عرضه میشود یا به وسیله آن، اطلاعات لازم در مورد محصول به مصرفکنندگان منتقل میشود.
بستهبندی شامل طراحی و تولید ظرف یا لفاف برای یک کالا است. چهار عنصر مهم بستهبندی اصولا بر تصمیمگیری خرید مصرفکننده تاثیر میگذارند که میتوان آنها را به دو گروه مجزا طبقهبندی کرد: عناصر بصری (تصاویر گرافیکی و رنگ، اندازه و شکل بستهبندی) و عناصر اطلاعاتی (اطلاعات محصول و فناوری).
عامل محسوس و قابل توجهی مثل تصاویر، طرح گرافیکی و رنگ در انتخاب یک محصول دارای سطح درگیری ذهنی کم، مهمتر میشوند.
گرافیک شامل طرح تصویر، ترکیب رنگی، علائم و نشانهها، عکس یا تصویر محصول است. اندازه و شکل، ابعاد مهم و حیاتی برای بستهبندی هستند. مصرفکنندگان از این ابعاد به طور ساده درباره حجم محصول قضاوت میکنند.
مصرفکننده برای تصمیمگیری، پنج مرحله شناخت مشکل، جمعآوری اطلاعات، ارزیابی گزینهها، تصمیمگیری خرید و رفتار پس از خرید را پشت سر میگذارد، زمانی که محصول خریداری میشود، مصرفکنندگان انتظاراتی از خرید خود دارند.
تفاوت میان انتظارات مصرفکننده و عملکرد کالا تعیین میکند که آیا مصرفکننده از خرید کالا، راضی یا ناراضی است اگر کالا در حد انتظار باشد، رضایت مصرفکننده تامین خواهد شد و اگر در حد انتظار نباشد، مصرفکننده از خرید خود ناراضی و پشیمان میشود و در صورتی که بیش از حد انتظار باشد، رضایت و خشنودی مصرفکننده را به دنبال خواهد داشت.
ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪی، ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻣﺤﺼﻮل است و آن را ﺑﺎزارﯾﺎب ﺧﺎﻣﻮش ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ. اﻫﻤﯿﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪی ﺑﻪ اﻧﺪازهای اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﺮﯾﺪ تاثیرﮔﺬار ﺑﺎﺷﻨﺪ.
در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ، پژوهش ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪی ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﺮﯾﺪاران ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻏﺬایی و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ از ﻧﻈﺮ ﻫﺪف ﮐﺎرﺑﺮدی و روش، از ﻧﻮع ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- پیمایشی است.
جامعه آﻣﺎری از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎی ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ، ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و آراﯾﺸﯽ ﺷﻬﺮ ﺳﻨﻨﺪج ﺗﺸﮑﯿﻞ که ﺑﺮای ﮔﺮدآوری اطلاعات از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه است.
ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﮐﯽ از وﺟﻮد رابطه ﻣﻌﻨﯽدار ﺑﯿﻦ متغیرهای بوده و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺼﻮﯾﺮی و اطلاعاتی ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪی ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻌﻨﯽداری ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺼﺮفﮐﻨﻨﺪه دارﻧﺪ و ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﻃّﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﺮﯾﺪ نیز ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻋﻨﺎﺻﺮ تصویری است.
منبع
مهدیه، امید و پریسا کریمی(۱۳۹۹)؛ بررسی تاثیر عناصر بصری و اطلاعاتی بسته بندی بر رفتار خریداران محصولات مواد غذایی و بهداشتی. فصلنامه علوم و فنون بسته بندی، سال یازدهم، شماره ، 41.