زاﻟﺰاﻟﮏ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﻞﺳﺮﺧﯿﺎن، درﺧﺘﭽﻪﻫﺎ ﯾﺎ ﺑﻮﺗﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻧﯿﻢﮐﺮه ﺷﻤﺎﻟﯽ ﻣﯽروﯾﺪ. اﮔﺮﭼﻪ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻌﺪاد ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی زاﻟﺰاﻟﮏ آﻣﺎر ﻣﺸﺨﺼﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد وﻟﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻮاﻫﺪ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ۳۰۰ ﮔﻮﻧﻪ از زاﻟﺰاﻟﮏ در دﻧﯿﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
رﻧﮓ ﻣﯿﻮهﻫﺎی رﺳﯿﺪه زالزالک ﺑﯿﻦ زرد، ﺳﺒﺰ، ﻗﺮﻣﺰ و ﺑﻨﻔﺶ ﺗﯿﺮه ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﻨﯽ از اﺳﯿﺪ آﺳﮑﻮرﺑﯿﮏ، آﻧﺘﻮﺳﯿﺎﻧﯿﻦ و ﻓﻼوﻧﻮﺋﯿﺪﻫﺎ بوده و دارای اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی ﻗﻠﺒﯽ، اﺛﺮات آﻧﺘﯽاﮐﺴﯿﺪاﻧﯽ، ﺿﺪاﻟﺘﻬﺎﺑﯽ، ﮔﺸﺎدﮐﻨﻨﺪﮔﯽ، ﺿﺪ ﭘﯿﺮی و ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺮﺑﯽ ﺧﻮن است. ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﺻﻠﯽ زاﻟﺰاﻟﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮوﮐﺘﻮز، ﻓﻼوﻧﻮﺋﯿﺪﻫﺎ، اﺳﯿﺪﻫﺎی آﻟﯽ، وﯾﺘﺎﻣﯿﻦﻫﺎ و اﻣﻼح ﻣﻌﺪﻧﯽ اﺳﺖ.
ارزﯾﺎﺑﯽ و درﺟﻪﺑﻨﺪی ﮐﯿﻔﯽ ﻣﯿﻮه زالزالک هم همانند سایر میوه ها و سبزی ها ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺖ و ﻃﯽ ﻧﮕﻬﺪاری دارای اﻫﻤﯿﺖ ﻓﺮاواﻧﯽ استﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺧﻮردن ﺑﺎ ﺧﻮاص ﻓﯿﺰﯾﮑﯽﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه بوده و ﺗﺎﺑﻊ زﻣﺎن و ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﮕﻬﺪاری اﺳﺖ.
اﮐﺜﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ دﻧﺒﺎل روشﻫﺎی ﺳﺮﯾﻊ و ﻏﯿﺮ ﻣﺨﺮب در ارزﯾﺎﺑﯽﻫﺎی ﮐﯿﻔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻣﺮوزه روشﻫﺎی ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﯿﻔﯽ ﻣﺘﻌﺪدی ﻧﻈﯿﺮ روشﻫﺎی ﺑﺼﺮی، ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ، ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﺻﻮﺗﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از آنﻫﺎ ﺟﺰء روشﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﻣﺨﺮب به شمار می آیند.
روشﻫﺎی ﻏﯿﺮ ﻣﺨﺮب اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﯿﻔﯽ ﻣﺤﺪودی از ﻣﯿﻮهﻫﺎ و ﺳﺒﺰیﻫﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽآورﻧﺪ و در ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﻮارد، وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﮐﯿﻔﯽ ﻇﺎﻫﺮی ﻣﯿﻮهﻫﺎ و ﺳﺒﺰیﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻧﮓ و اﺑﻌﺎد اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آن در ارﺗﺒﺎط هستند.
اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﯾﮑﯽ از روشﻫﺎی در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﯿﻔﯽ ﺟﺎﻣﻌﯽ از وﺿﻌﯿﺖ ﻣﯿﻮهﻫﺎ و ﺳﺒﺰیﻫﺎ در اﺧﺘﯿﺎر ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ. «ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ» در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺷﺎﺧﻪای از ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺗﻼش دارد ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ اﻧﺴﺎن را ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزی ﻧﻤﺎﯾﺪ.
اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ، ﺟﺪاﺳﺎزی و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی روﺷﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﺳﺮﯾﻊ، ﻏﯿﺮ ﻣﺨﺮب، ﻣﻄﻤﺌﻦ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ آن ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺴﯿﺎری از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﯿﻮهﻫﺎ و ﺳﺒﺰیﻫﺎ را اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻤﻮد. در ﺳﺎلﻫﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺟﻬﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﯿﻔﯽ ﻣﯿﻮهﻫﺎ و ﺳﺒﺰیﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
در پژوهش حاضر، پژوهشگران با ﻫﺪف اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ درﺟﻪﺑﻨﺪی ﻣﯿﻮه ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﯿﻔﯿﺖ، ﻃﯽ ﻧﮕﻬﺪاری ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺼﯿﺼﻪﻫﺎی رﻧﮕﯽ و ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻮﯾﺮ، ﻣﯿﻮهﻫﺎی زاﻟﺰاﻟﮏ را ﺑﻪ ﺳﻪ درﺟﻪ ﮐﯿﻔﯽ ﻃﯽ ﻧﮕﻬﺪاری در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ (ﯾﺨﭽﺎﻟﯽ، ﺳﺮدﺧﺎﻧﻪ و ﻣﺤﯿﻂ) ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻮﯾﺮ درجه بندی کردند.
ﺑﺮای ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻮﯾﺮ و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺑﺼﺮی، ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻫﻨﺪﺳﯽ میوه ها را تعیین و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﮐﯿﻔﯽ رﻧﮕﯽ، ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻫﻨﺪﺳﯽ، اﻓﺖ وزن، ﺳﻔﺘﯽ ﺑﺎﻓﺖ، ﻣﯿﺰان ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ ﻣﺤﻠﻮل ، اﺳﯿﺪﯾﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﯿﺘﺮ و ﺷﺎﺧﺺ رﺳﯿﺪﮔﯽ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی شد و از دو سیستم طبقه بندی تحلیل تفکیک خطی و تحلیل تفکیک درجه دو برای ارزیابی کارایی سیستم بینایی استفاده گردید.
بر اساس نتایج، ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺧﻄﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻔﮑﯿﮏ درﺟﻪ دو ﻗﺎدرﻧﺪ ﺗﺎ زاﻟﺰاﻟﮏﻫﺎ را ﺑﺎ دﻗﺖ ۹۹ و ۹۹/۵ درﺻﺪ ﺑﻪ درﺟﻪ ﮐﯿﻔﯽ درﺳﺖ ﺧﻮد ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ بهره مندی از پردازش تصویری، اﻣﮑﺎن ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺳﺮﯾﻊ و دﻗﯿﻖ ﻣﯿﻮهﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس درﺟﻪ ﮐﯿﻔﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورد و ﻣﯽﺗﻮان آن را ﺑﻪ راﺣﺘﯽ در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎی ﻓﺮآوری ﮐﺎرﺑﺮدی ﻧﻤﻮد.
منبع
زندی، محسن، گنجلو، علی و ماندانا بی مکر (۱۳۹۹)؛اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺟﻬﺖ ﺟﺪاﺳﺎزی ﮐﯿﻔﯽ زالزالک ﻃﯽ ﻧﮕﻬﺪاری در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ (ﺳﺮدﺧﺎﻧﻪ، ﯾﺨﭽﺎل و ﻣﺤﯿﻂ). فصلنامه پژوهش های صنایع غذایی، شماره یک.
