نوغانداران خراسان شمالی علاوه بر اینکه پیلههای خود را مجبورند ارزانتر از پارسال به دلالان بفروشند، برای تولید فرش دورو باید نخ ابریشم را بسیار گرانتر خریداری کنند و صنایع نوغانداری وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، شهرستان راز و جرگلان از توابع استان خراسان شمالی یکی از بهترین و با کیفیتترین پیلههای ابریشم را در کشور تولید میکند اما به دلیل نبود صنایع پایین دستی، فناوری و صنایع تبدیلی نوغانداران مجبور میشوند پیلههای خود را به صورت خام به استانهای دیگر بفروشند.
فروش خام باعث میشود سود اصلی تولید ابریشم به جیب دلالان برود در حالی که با اندکی حمایت میتوان جلوی خام فروشی را گرفت و سود مناسبی را برای استان به ارمغان آورد.
از سوی دیگر فرش بافان مجبورند ابریشم را از دیگر استانها به قیمتهای بالاتر خریداری کنند.
درواقع در یک شهرستان خراسان شمالی پیله ابریشم تولید میشود؛ برای تبدیل به نخ ابریشم به خارج استان صادر شده و با قیمتهای بسیار بالاتر برای تولید فرش دوباره به این شهرستان باز میگردد.
به این ترتیب یک حلقه مفقوده بسیار واضح وجود دارد که رفع آن باعث میشود چرخه تولید تنها فرش دورو ابریشم جهان در خراسان شمالی به وجود بیاید.
اگر این مسئله رفع شود روستای ۶۲۰ خانواری دویدوخ خراسان شمالی که ۲ هزار و ۶۰۰ نفر جمعیت دارد و هر خانواده دارای یک دار قالی است، دارای کسبوکار پرسود خواهند شد.
اکنون اکثر قالیهای بافته شده این روستا به صورت دورو و تمام ابریشمی است که بافت هر قالیچه سه متری، حدود هفت ماه به طول میانجامد.
تولید ابریشم به طور کلی شامل دو فرآیند است:
- مراقبت از کرم ابریشم از مرحله تخم مرغ تا تکمیل پیله.
- تولید درختان توت چون برگهایی را فراهم میکند که کرمها از آنها تغذیه میکنند.
کاترپیلار کرم ابریشم پیله خود را با تولید و احاطه کردن خود با یک رشته یا رشته طولانی و پیوسته میسازد.
ترشحات مایع از دو غده بزرگ درون حشره از اسپینر بیرون میآیند، یک لوله خروجی واحد در سر، پس از قرار گرفتن در معرض هوا سخت میشود و رشتههای دوقلو متشکل از فیبروئین، یک ماده پروتئینی را تشکیل میدهد.
جفت دوم غدد سریسین ترشح میکنند، مادهای صمغی که دو رشته را به هم متصل میکند. از آنجایی که یک پروانه در حال ظهور رشته پیله را میشکند، لارو در پیله توسط بخار یا هوای داغ در مرحله کریزالیس کشته میشود.
ابریشم یک رشته پیوسته در هر پیله است که طول قابل استفاده در حدود 600 تا 900 متر (2000 تا 3000 فوت) دارد.
با نرم کردن سریسین اتصال دهنده و سپس قرار دادن انتهای رشته و باز کردن یا چرخاندن رشتهها از چندین پیله به طور همزمان آزاد میشود، گاهی اوقات با پیچشی جزئی و تشکیل یک رشته واحد. چندین رشته ابریشم، که هر کدام برای بیشتر مصارف بسیار نازک هستند، به هم میپیچند تا نخهای ضخیمتر و قویتر در فرآیندی که پرتاب نامیده میشود بسازند و نخهای مختلفی را تولید میکنند که بر اساس میزان و جهت پیچ خوردگی متفاوت است.
ابریشم حاوی سریسین ابریشم خام نامیده میشود. ماده صمغی که در طول فرآوری محافظت میکند، معمولاً تا مرحله نخ یا پارچه حفظ میشود و با جوشاندن ابریشم در آب و صابون حذف و نرم و براق میشود و وزن آن تا 30 درصد کاهش مییابد.