برای بالا بردن استحکام چاه‌های نفت از نشاسته حفاری استفاده می‌شود و با توجه به عمق زیاد این چاه‌ها و حضورشان در اعماق دریاها، وجود آب زیاد می‌تواند برای پروسه استخراج، مشکلاتی فراهم کند.
بدین ترتیب، نشاسته حفاری، از جمله مواردی است که با جذب آب اضافی، سبب افزایش استحکام گل حفاری می‌شود.
پایه این نوع نشاسته‌ها پلیمری هست و در تمامی مواردی که در حفاری مهم است مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نشاسته حفاری باعث افزایش ویسکوزیته گل حفاری می‌شود از این رو به عنوان یک ماده برای جلوگیری از فرسایش و نشست خاک، کاهش سیال بودن مواد در حفاری، افزایش مقاومت، شکل پذیری بهتر و کاهش مقدار نفوذپذیری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این رابطه، نشاسته سیب زمینی یک ماده مناسب در فرمولاسیون گل‌های حفاری پایه آبی بشمار می‌آید که برای کنترل هدررفت آب و بهبود خواص رئولوژیکی گل حفاری، پایداری سنگ‌های رسی و ازدیاد برداشت نفت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از نظر عملیاتی می‌توان نشاسته را از گیاهان مختلف استخراج نمود ولی آنچه که اهمیت دارد نوع فرایند و محصولات جانبی آن است تا از نظر اقتصادی فرایند را توجیه‌پذیر سازد.
جداسازی پروتئین از سیب زمینی یکی از مواردی است که پتانسیل اقتصادی چشم‌گیری را نشان می‌دهد.
تولید نشاسته صنعتی سیب زمینی به صورت پیش ژلاتین شده که از آن در گل حفاری استفاده می‌شود جزء صنایع تبدیلی محسوب می‌شود.
مشکل جذب مازاد سیب زمینی تولیدی توسط کشاورزان از یک طرف و نیاز به حفاری‌های گسترده چاه‌های نفت و گاز از طرف دیگر، لزوم تولید نشاسته پیش ژلاتین شده و صرفه‌جویی در خروج سالیانه میلیون‌ها دلار از کشور را به خوبی توجیه می‌کند.
فرآوری نشاسته از سیب زمینی
فرایند نشاسته سیب زمینی یک فرایند کامل‌تر است و شامل تفکیک غده به خمیر و جداسازی آن به نشاسته، فیبر و آب میوه است.
در خط تولید نشاسته، بخش‌های مختلف تحویل و نمونه‌گیری؛ تخلیه، انتقال و شستن؛ برش زنی؛ جداسازی آب میوه؛ استخراج فیبر؛ ماسه‌گیری و تصفیه؛ آبگیری از نشاسته و خشک کردن؛ آبگیری از خمیر و در نهایت بازیافت پروتئین، وجود دارند.
به منظور دستیابی به نشاسته، با توجه به ساختمان و بافت متراکم سیب زمینی، نشاسته محتوی به وسیله نیروهای مکانیکی مانند برش زنی جدا می‌شود.
سلول‌های نشاسته به طور کلی به صورت متراکم با گرانول‌های نشاسته پر شده است. برای دستیابی به راندمان اقتصادی مناسب لازم است که بافت سیب زمینی کاملا از هم گسیخته شده و تمام سلول‌ها برای رسیدن به محصول ماکزیمم باز شوند.
در هر حال، در این بخش، مشکلاتی از جمله زیاد بودن مقدار آب (۸۰ – ۷۵ درصد)، تمایل پروتئین‌های سیب زمینی به کف کردن در دوغاب و حضور آنها به عنوان یک منبع آلی در تجزیه میکروبی قابل ذکر است.
سیب‌زمینی‌ها بعد از آن که مواد خارجی از آنها گرفته شده و با فشار آب شسته شدند، برش زنی می‌شوند. بسته به تکنولوژی به کار گرفته شده، آبمیوه جدا شده و تغلیظ می‌شود (که بیش از ۷۰ درصد پروتئین را همراه دارد) تا در مراحل بعدی، پروتئین آن گرفته شود.
در مرحله بعد، نشاسته در نازل‌های استخراج کننده که در انواع مختلفی هستند، شسته می‌شود. در این قسمت، غربال‌های صفحه‌ای روی راندمان تاثیر دارند. بعد از گرفتن ماسه‌ها، شیر نشاسته خام به وسیله شستشوی ناهمسو با آب بدون املاح معدنی شسته شده و سپس آبگیری و خشک می‌شود.
منبع
نصیری، مسعود و نظام الدین اشرفی زاده(۱۳۸۸)؛ استخراج نشاسته سیب زمینی و کاربرد آن در گل‌های حفاری پایه آبی. مجله مهندسی شیمی، سال هشتم، شماره سی و نهم.
