فرآوری زعفران مهم است چراکه آن به ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﺎورزی ﺗﻮﻟﯿﺪی، ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻬﻢ ارزآور ﺑﺮای ایران ﺑﺎ ارزش اﻗﺘﺼﺎدی بالا ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽرود.
ﻟﺬا ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت، ﺿﻌﻒ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎی ﺑﺎزار زﻋﻔﺮان در ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻓﺮآوری در ﻗﺎﻟﺐ آﻣﯿﺨﺘﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ، در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از روﯾﮑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه است.
دادهﻫﺎی ﻣﻮردﻧﯿﺎز از راه ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺣﻀﻮری و ﺗﮑﻤﯿﻞ ﭘﺮﺳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﺮﮐﺖﻫﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه و ﺻﺎدرﮐﻨﻨﺪه زﻋﻔﺮان خراسان رضوی در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﺸﻬﺪ و ﺗﺮﺑﺖﺣﯿﺪرﯾﻪ ﮔﺮدآوری ﺷﺪه‌اند. در این پژوهش، پژوهشگران به نتایج زیر دست یافته اند:
- وجود ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﺮان، وﺟﻮد ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺑﺎزارﻫﺎی ﺧﺎرﺟﯽ، اﻣﮑﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺸﺘﻘﻪ، اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از زﻣﯿﻦﻫﺎی رﺳﯽ، ﻟﻮﻣﯽ و روشﻫﺎی اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ارﮔﺎﻧﯿﮏ، ﻓﺮآوری ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و اﯾﺠﺎد زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﺧﺼﻮﺻﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺸﺘﻘﺎت زﻋﻔﺮان ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ موارد قابل توجه در این زمینه هستند.
- ﺑﺎ وﺟﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ، ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪ، ﻣﺰﯾﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﺎﻻ، ﻣﯽﺗﻮان ﺷﺮاﯾﻂ ﻻزم را ﺑﺮای ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺟﺎﯾﮕﺎه زﻋﻔﺮان اﯾﺮان در ﺟﻬﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد.
- البته ﻋﻤﻠﮑﺮد ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﺤﺼﻮل در ﻫﮑﺘﺎر، دﺳﺘﺮﺳﯽ اﻧﺪک ﮐﺸﺎورزان ﺑﻪ ﻧﻬﺎدهﻫﺎی و ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت ﻧﻮﯾﻦ ﮐﺸﺎورزی، از ﻣﺸﮑﻼت ﻋﺪﯾﺪه ﮐﺸﺎورزان به شمار می‌آید.
- ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار دادن ﻧﻬﺎدهﻫﺎی ﻧﻮﯾﻦ ﮐﺸﺎورزی از راه ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ارائه آﻣﻮزشﻫﺎی ﻻزم و اﯾﺠﺎد ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺘﻔﺎده از آنﻫﺎ ﺑﺮای ﮐﺸﺎورزان ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ زﻣﯿﻨﻪ را ﺑﺮای اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه وری ﻣﺰارع و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﮐﯿﻔﯿﺖﺗﺮ ﻓﺮاﻫﻢ کند.
- ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﻌﺎوﻧﯽﻫﺎی ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺤﺼﻮل در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﺖ در راﺳﺘﺎی ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﺤﺼﻮل از ﮐﺸﺎورزان و ﮐﺎﺳﺘﻦ از ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎی ﺣﻤﻞوﻧﻘﻞ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺸﯽ از درآﻣﺪ ازدﺳﺖرﻓﺘﻪ ﮐﺸﺎورزان را ﺟﺒﺮان ﮐﻨﺪ.
- ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ زﻋﻔﺮان و ﺣﺴﺎس ﺑﻮدن آن، وﺟﻮد اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻧﮕﻬﺪاری و ﺣﻤﻞوﻧقل وﯾﮋه اﻣﺮی ﺿﺮوری اﺳﺖ.
- ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ذاﺋﻘﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن در ﺑﺎزارﻫﺎی ﻫﺪف، آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺼﺎرف و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی زﻋﻔﺮان در ﺑﺎزارﻫﺎی ﻫﺪف، اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در راﺳﺘﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺎزه، در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار دادن ﻓﻨﺎوریﻫﺎی ﻣﺪرن ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﻣﺸﺘﻘﻪ از این موارد ضروری به شمار می روند.
- ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺬرﻫﺎی اﺻﻼحﺷﺪه ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﻠﯿﻤﯽ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﺗﻮﺳﻌﻪ روشﻫﺎی اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ارﮔﺎﻧﯿﮏ با اﺳﺘﻔﺎده از زﻣﯿﻦﻫﺎی رﺳﯽ و ﻟﻮمی، باید مورد توجه قرار گیرد.
- اﺟﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ارﺗﻘﺎی ﻣﻬﺎرت ﮐﺸﺎورزان و ﮐﺎرﮔﺮان در ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﮐﺸﺖ ﺑﺬرﻫﺎی اﺻﻼحﺷﺪه؛ ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران اﯾﺠﺎد ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﺒﺪﯾﻠﯽ و ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ؛ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ دوﻟﺖ و ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺻﻨﺎﯾﻊ دارای ﻣﺰﯾﺖ، ﺗﺄﺳﯿﺲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﻬﺎی ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯽ، اﯾﺠﺎد اﻧﺒﺎرﻫﺎی ﻣﺠﺰا و ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ، ﺟﺪاﺳﺎزی، ﺧﺸﮏ ﻧﻤﻮدن، درﺟﻪﺑﻨﺪی و ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪی ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی ﺗﺤﺖ ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ؛ ﺗﺪوﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻟﮕﻮی ﮐﺸﺖ زﻋﻔﺮان در ﻣﻨﻄﻘﯽ از ﮐﺸﻮر ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺸﺖ زﻋﻔﺮان ﺳﺎزﮔﺎری دارﻧﺪ از اهمیت فراوان برخوردار است.
منبع: پیرملک، فاطمه. کرباسی، علیرضا. قربانی، محمد و فاطمه رستگاری پور (۱۳۹۶)؛ تدوین راهبردهای مدیریت تولید، فرآوری و بازاریابی زعفران، مطالعه موردی: استان خراسان رضوی: فصلنامه تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد ۹، شماره ۳، صص ۲۲۸ – ۲۰۷.
