ﺑﯿﻤﺎری «ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری» ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﺎرچ اﻧﮕﻞ اﺟﺒﺎری Podosphaera pannosa (Wallr.) de Bary ﯾﮑﯽ از ﺑﯿﻤﺎریﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﻫﻠﻮ و ﺷﻠﯿﻞ ﺑﻮده و در اﮐﺜﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻠﻮ و ﺷﻠﯿﻞﮐﺎری دﻧﯿﺎ وﺟﻮد دارد.
در ﺻﻮرت ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪن ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری، ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﺮ ﺑﯿﻤﺎری دﯾﮕﺮ ﺑﻪ درﺧﺘﺎن ﻫﻠﻮ و ﺷﻠﯿﻞ ﺧﺴﺎرت وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺤﺼﻮل و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﯿﻮه و اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد، اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری در آب‌وﻫﻮای ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ در ﻣﻪ و ﺷﺒﻨﻢ و ﯾﺎ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآید.
ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﮐﻨﯿﺪیﻫﺎی ﻗﺎرچ در رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ 43 ﺗﺎ 100 درﺻﺪ و درﺟﻪ ﺣﺮارت 25 درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس ﺑﻮده و در دﻣﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ از 31 درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس رﺷﺪ ﻗﺎرچ، ﮐُﻨﺪ و در دﻣﺎی ﺑﺎﻻﺗﺮ از 35 درﺟﻪ رﺷﺪ ﻣﯿﺴﻠﯿﻮم، ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽشود.
ﻗﺎرچ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری ﻫﻠﻮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﯿﺴﻠﯿﻮم در ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی آﻟﻮده و ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎی ﺧﻔﺘﻪی ﻫﻠﻮ، زﻣﺴﺘﺎنﮔﺬراﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ.
ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮی رﻗﻢﻫﺎی ﻣﻘﺎوم، ﺳﺎﻟﻢﺗﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻔﯿﺪک‌های ﭘﻮدری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻃﯽ آن، ﮔﯿﺎه ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﯾﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻟﻮدﮔﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺮده و ﯾﺎ ﺑﺎ ﺑﺮوز ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ ﮐﻤﺘﺮ، آﻟﻮدﮔﯽ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ.
اﯾﻦ روش در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری ﻫﻠﻮ و ﺷﻠﯿﻞ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ است. در اﯾﻦ روش، ﺑﻪ ژرمﭘﻼﺳﻢﻫﺎی ﻣﻘﺎوم اﯾﻦ درﺧﺘﺎن ﻣﯿﻮه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﯾﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺻﻼح آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻈﺎرت ﺷﺪه ﻧﮕﻬﺪاری می‌شوند.
پژوهش
واﮐﻨﺶ 10 رﻗﻢ ﻫﻠﻮ و 10 رﻗﻢ ﺷﻠﯿﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮکﻫﺎی ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﺳﻪ ﺗﮑﺮار در ﺷﺮاﯾﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﺎﯾﻪزﻧﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﻃﯽ دو ﺳﺎل 1397 و 1398 در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺸﮕﯿﻦﺷﻬﺮ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮفت.
رﻗﻢﻫﺎی ﻫﻠﻮ ﺷﺎﻣﻞ روﺑﯿﻦ (Robin)، ارﻟﯽرد (Early red)، ردﺗﺎپ (Red top)، ﺷﺎﺳﺘﺎ (Shasta)، آﻣﺴﺪون (Amesdn)، وﻟﻮت (Velvet)، اﻧﺠﯿﺮی (Anjiri)، ﭘﺎﺋﯿﺰه (Paeizeh)، دﯾﮑﺴﯽرد (Dixi red)، ﺳﺎنﮐﺮﺳﺖ (Sun crest) و رﻗﻢﻫﺎی ﺷﻠﯿﻞ ﺷﺎﻣﻞ اﯾﻨﺪﭘﻨﺪﻧﺲ (Independence)، اﺳﺘﺎرﮔﻠﺪ (Stargold)، ﺳﺎﻧﮕﻠﺪ (Sangold)، ﺳﺎﻧﮑﯿﻨﮓ (Sanking)، ﮔﯿﻮﺗﺎ (Giuta)، ﺷﺒﺮﻧﮓ ﮐﺮج (Shabrang karaj)، وﮔﺎ (Vega)، اورﯾﻮن (Orion)، ﺟﯿﻮا (Jiova) و وﯾﻨﺒﺮﮔﺮ (Veinberger) ﺑﻮدند.
رﻗﻢﻫﺎی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻃﯽ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﺮان ﺟﻤﻊآوری و در ﮐﻠﮑﺴﯿﻮن اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﺸﮕﯿﻦﺷﻬﺮ ﮐﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﻧﮕﻬﺪاری ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ.
در ﻃﻮل دوره ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺎﻏﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﺴﺎن اﻧﺠﺎم و از ﻫﯿﭻ آﻓﺖﮐﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪ. ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎری در ﺑﺮگﻫﺎی اﯾﻦ رﻗﻢﻫﺎ ﺑﺎ روشﻫﺎی زﯾﺮ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ:
- ارزﯾﺎﺑﯽ واﮐﻨﺶ رﻗﻢﻫﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ آﻟﻮدﮔﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮگﻫﺎ: ارزﯾﺎﺑﯽ آﻟﻮدﮔﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎی ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری ﮐﺎﻣﻼً در روی ﺑﺮگﻫﺎ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻮدﻧﺪ در ﻣﺎهﻫﺎی ﺧﺮداد، ﺗﯿﺮ، ﻣﺮداد و ﺷﻬﺮﯾﻮر ﺳﺎلﻫﺎی 1397 و 1398 اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ.
در اﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ، 150 ﺑﺮگ از ﻫﺮ رﻗﻢ (ﻫﺮ رﻗﻢ ﭼﻬﺎر درﺧﺖ) ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ.
- ارزﯾﺎﺑﯽ واﮐﻨﺶ رﻗﻢﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﯾﻪزﻧﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮگﻫﺎ: ﺑﺮای اﺛﺒﺎت ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از آﻟﻮدﮔﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ، رﻗﻢﻫﺎی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺑﯿﻤﺎری ﻣﺎﯾﻪزﻧﯽ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻪ ﮐﻨﯿﺪیﻫﺎی ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری ﻫﻠﻮ از ﺑﺮگﻫﺎی آﻟﻮده ﭘﺲ از ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺑﺎ ﮔﻠﻮﮐﺰ 0.78 درﺻﺪ در داﺧﻞ آب ﺳﺘﺮون ﺷﺪه ﺟﻤﻊآوری شدند.
ﺳﭙﺲ 50 ﺑﺮگ از 10 ﺷﺎﺧﻪ ﺟﻮان ﻫﺮ رﻗﻢ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ 2* 105ﮐﻨﯿﺪی در ﻫﺮ ﻣﯿﻠﯽﻟﯿﺘﺮ ﻣﺤﻠﻮل ﮔﻠﻮﮐﺰ 0.78 درﺻﺪ ﺑﺮاﺳﺎس روش Fang اﺳﭙﺮی ﺷﺪﻧﺪ.
ﭘﺎﺷﺶ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﻄﺮات ﻣﺎﯾﻊ ﺗﺎزه ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺷﺪه اﻣﺎ آﺑﺪوی (Run Off) ﻗﻄﺮات ﺑﻮﺟﻮد ﻧﯿﺎﻣﺪه اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺖ. ﺑﺮگﻫﺎی ﻣﺎﯾﻪزﻧﯽ ﺷﺪه ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﮐﺖﻫﺎی ﻧﺎزک ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ و ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎری ﺑﻌﺪ از 21 روز مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها
ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎی ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری در ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎ و ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎی ﺑﺮﮔﯽ ﻫﻠﻮ و ﺷﻠﯿﻞ در اواﯾﻞ ﻓﺼﻞ رﺷﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ.
ﺗﻮده رﯾﺴﻪای ﺳﻔﯿﺪ رﻧﮓ ﻗﺎرچ در ﺳﻄﺢ روﯾﯽ ﺑﺮگﻫﺎ و اﻏﻠﺐ در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺑﺮگﻫﺎی ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﻮان از ﻧﯿﻤﻪ دوم ﺧﺮداد ﻣﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﻮد. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﯿﺮ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﯿﻤﺎری ﻃﯽ دو ﺳﺎل ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎی ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﮑﻪﻫﺎی ﮐﻮﭼﮏ رﻧﮓ ﭘﺮﯾﺪه روی ﺑﺮگﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﮐﻨﯿﺪیﻫﺎی ﻗﺎرچ روی ﻟﮑﻪﻫﺎی آﻟﻮده ﻇﺎﻫﺮ شدند.(ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت 20 درﺟﻪ ﺳﻠﺴﯿﻮس و ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ 47 درﺻﺪ.)
در ﻃﻮل زﻣﺎن، ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺷﺪن درﺟﻪ ﺣﺮارت، ﺗﻌﺪاد ﻟﮑﻪﻫﺎ در روی ﺑﺮگﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ و در رﻗﻢﻫﺎی ﺣﺴﺎس ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎری روی ﺑﺮگﻫﺎی ﻣﺴﻦ آﻟﻮده ﺑﻪ درﺟﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﯾﯽ رﺳﯿﺪ. در ﻧﯿﻤﻪ دوم ﻣﺮداد ﻣﺎه (ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ درﺟﻪ ﺣﺮارت 23.7 و ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ 42 درﺻﺪ) ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎری روی ﺑﺮگﻫﺎی رﻗﻢﻫﺎی ﺣﺴﺎس و ﺧﯿﻠﯽ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از 50 درﺻﺪ و در در اواﯾﻞ ﺷﻬﺮﯾﻮر ﻣﺎه ﺑﻪ 100 درﺻﺪ رﺳﯿﺪ.
ﺗﺠﺰﯾﻪ وارﯾﺎﻧﺲ ﻣﺮﮐﺐ ﺻﻔﺖ ﺷﺪت آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺮگﻫﺎی ﻫﻠﻮ و ﺷﻠﯿﻞ در ﺷﺮاﯾﻂ آﻟﻮدﮔﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﺎﯾﻪزﻧﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻧﺸﺎن داد که ﺑﯿﻦ رﻗﻢﻫﺎی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﺳﻄﺢ اﺣﺘﻤﺎل 1 درﺻﺪ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداری وﺟﻮد دارد، وﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﺎلﻫﺎ در دو ﺷﺮاﯾﻂ آﻟﻮدﮔﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﺎﯾﻪزﻧﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداری ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ.
یافته‌های اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﯿﺰ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ رﻗﻢﻫﺎی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻠﻮ و ﺷﻠﯿﻞ از ﻧﻈﺮ واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ از رﻗﻢﻫﺎی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻠﻮ، 20 درﺻﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﻘﺎوم، 30 درﺻﺪ ﻣﻘﺎوم، 30 درﺻﺪ ﻧﯿﻤﻪﻣﻘﺎوم، 10 درﺻﺪ ﺣﺴﺎس و 10 درﺻﺪ ﺧﯿﻠﯽﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ده درﺻﺪ رﻗﻢﻫﺎی ﺷﻠﯿﻞ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ نیز ﻣﻘﺎوم، 80 درﺻﺪ ﻧﯿﻤﻪﻣﻘﺎوم، 10 درﺻﺪ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﺳﻔﯿﺪک ﭘﻮدری ﻫﻠﻮ شناسایی شدند.
منبع: کربلائی خیاوی، حسین. یعقوب سیدمعصومی.عادل پیرایش و حسین خباز جلفایی(1400)؛ واکنش ده رقم هلو و ده رقم شلیل به سفیدک پودری. نشریه دانش بیماری‌شناسی گیاهی، سال دهم، جلد یک.
راه‌های مبارزه و درمان
برای مبارزه و درمان با این بیماری، از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که از آن جمله استفاده از آفت کش‌ها است. یکی از آفت‌کش‌های مؤثر برای درمان بیماری سفیدک پودری شلیل و هلو قارچ کش «بوسکالید + کرزوکسیم متیل» است. این آفت‌کش می‌تواند به طور موثر با قارچ‌های موجود در محصولات بجنگد و باعث کاهش علائم بیماری شود.
برای استفاده از این آفت‌کش، باید دستورالعمل‌های مربوطه را رعایت کرده و از مقدار مناسب استفاده کرد.
همچنین، باید از ایمنی خود و ایمنی دیگران حین استفاده از آفت‌کش مطمئن شده و دستورالعمل‌های ایمنی و حفاظتی را رعایت نمود. بهتر است قبل از استفاده از هر گونه آفت کش یا روش درمانی، با یک گیاه پزشک یا کارشناسان معتمد سازمان حفظ نباتات مشورت کرده و راهنمایی‌های لازم را از او بگیرید.
آیا این نوع میوه ها برای انسان مضر است ؟!