«مساله وزارت کشاورزی و اینکه چه کسی متصدی این پست خواهد شد را در دفتر خاطراتم ورق میزنم حتی در رژیم گذشته که مردم سیاسی نبودند و یا کمتر به سیاست فکر میکردند وزیر کشاروزی و حال هر اسمی که تصدی این وزارت خانه را یدک میکشید در زندگی روستاییان و روستازادگان شهرنشین شده مورد توجه بود از حسن ارسنجانی گرفته تا رضا اصفهانی یا مهندس زالی و این اواخر دکتر عیسی کلانتری و سپس مهندس محمود حجتی، معروف است که عیسی کلانتری بدشانسترین وزیر کشاورزی بود که با غول خشکسالی دست و پنجه نرم میکرد و سیاست توسعه کشاورزی را پیش میبرد.»
«اما محمود حجتی خوش شانسترین وزیر کشاورزی بود که در ایام ترسالی و زمانیکه طرحهای مهم کشاورزی مثل خودکفایی گندم که بدترین شعار در بخش کشاورزی است با طرحهای آبیاری بارانی و قطرهای به ثمر میرسید سکان اداره وزارت کشاروزی را به دست میگرفت و به وزیر خوش شانس معروف بود خشکسالی در ایران سابقهای به درازنای تاریخ دارد کتیبه معروف بیستون و دعای داریوش پادشاه هخامنشی را همه شنیدهایم که از اهورا مزدا میخواهد کشورش را از خشکسالی و دروغ نجات دهد در خاطرات امیر اسداله علم میخوانیم که هر وقت بارندگی میشد نشاطی همه را در خود فرو میبرد.»
«وقتی خشکسالی از سپیدهدم تاریخ مدون ایران تا امروز، بختکوار بر امنیت غذایی کشورمان چنبره زده است پرسش این است دولتها چه اقداماتی برای برخورد با کشاورزی در دوران خشکسالی انجام دادهاند درست است که ایران در منطقه خشک جغرافیایی قرار دارد اما همه مناطق کشور در دایره تعریف خشکسالی نمیگنجد مناطقی از شمال کشور بالای ۱۰۰۰ میلیمتر بارندگی دارند، غرب و جنوب غربی کشور و بخشهای از شمال شرقی راندمان بارندگی بالایی دارند در منطقهای از ساوه که نگارنده به زراعت و باغداری مشغولم متوسط بازندگی بالای ۲۰۰ میلیمتر است با این بارندگیها چه کردیم که بعد از ۲۵۰۰ سال، هنوز دعای داریوش بزرگ را تکرار میکنیم.»
«درسالهای پر رونق نفت برای برون رفت از خشکسالی و تأمین آب از منابع دیگر چه کردیم و مهمتراینکه برای جلوگیری از فرار روان آبهایی که در همین بارندگیهای فصلی به وجود میآید چه کردیم اخیراً کلیپی در فضای مجازی دست به دست میشود که دولت عربستان با متوسط بارندگی ۶۶ میلیمتر در سال توانسته علاوه بر تأمین میوه و سبزیجات مورد نیاز خود در سال ۲۰۱۸ مبلغ ۲۳۶ میلیون دلار از صادرات میوه و سبزی، مهمتر از آن با تکیه بر فناوریهای نوین کشاورزی مکانیزه و استحصال آب نه با روش حرارت دادن بلکه با روش الکترونیکی و تأمین برق از نیروگاههای خورشیدی روزانه بیش از ۵/۱ میلیون متر مکعب آب نمک زدایی کند و بیش از ۳۵ هزار کیلومتر مربع اراضی لم یزرع را به اراضی کشاورزی تبدیل کند، در ایران اما وضع فرق میکند.«
«پراکندگی نزولات آسمانی در پهنه فلات ایران این امکان را به دست اندرکاران بخش کشاورزی میدهد که از روش آبخیزداری استفاده کنند و آبخوانهای کشور را با این روش ساده اما پربازده از روان آبهایی که عمدتاً از کشور خارج یا از دسترس دور میشوند را پر کنند از نظر منابع آبی کشور ایران همانند تاجر ورشکستهای میماند که سالهاست اعتبار تجاری او متوقف شده است اما کماکان به کار خود ادامه میدهد.»
«گفته میشود ۷۰ درصد ذخایر آب سفرههای زیرزمینی را تا به حال از دست دادهایم و با تعجب هر روزه شاهد گسترش بیابانها میشویم، آمار درستی از چاههای غیر مجاز نداریم اعداد و ارقامی که گفته میشود با هم اختلاف دارند اما حدود ۷۰۰ هزار چاه غیر مجاز علاوه بر چاههای مجازی که در شرایط خاص و با امدادهایی که از ناحیه از ما بهتران صورت میگرفت به مکیدن آخرین ذخایر آبی مشغول هستند به فرسایش خاک هم کمک میکنند.
وقتی شعار بی معنای – عملکرد در هکتار – که به مکیدن هر چه بیشتر آب کمک میکند مورد توجه مسوولان رده بالای کشاورزی قرار دارد و کسی از شعار علمی – درآمد خالص در واحد آب مصرفی – یعنی پاسخ به این سئوال که فلان محصول زراعی با چه میزان آب مصرفی تولید شده است و آیا صرفه اقتصادی دارد استقبال نمیکند و هزاران تن هندوانهای که بیشترین آب را مصرف میکند در کنار گوجهای که میشود در گلخانهها با کمترین آب مصرفی تولید کرد و به همسایگان کم آب خود به ثمن بخس فروخت آیا توقع آن داریم که این ۳۰ درصد آبی که ته چاههای مجاز و غیر مجاز باقی مانده و با تأسف صرف تولید هندوانه و محصولاتی از این قبیل میشود حیات کشاورزی کشور ادامه پیدا کند.»
«حال که آقای رئیسی لیست وزرای پیشنهادی خود را به مجلس تقدیم نموده است برای اولین بار شخصیتی را به عنوان وزیر کشاورزی معرفی کرده است که تحصیلات مرتبط با شرایط خاص و ویژه امروز کشاورزی ایران را دارد.
دکتر سیدجواد ساداتی نژاد که عمدتاً شخصیت دانشگاهی است تا اجرایی، اما تحصیلات او جالب توجه است مدرک کارشناسی ایشان در رشته مهندسی منابع طبیعی – آبخیزداری در دانشگاه مازندران و مدرک کارشناسی ارشد وزیر معرفی شده، منابع طبیعی و آبخیز داری از دانشگاه تربیت مدرس و مدرک دکتری ایشان مهندسی هیدرولوژی از دانشگاه دولتی مسکو است.
رشتههای مرتبط با نحوه ذخیره آب و روان آبها، در گذشته آقای دکتر عیسی کلانتری که لیسانس زراعت، اصلاح نباتات را از دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه و فوق لیسانس فیزیولوژی باغی را از دانشگاه تبراسکا و دکتری فیزیولوژی و بیوشیمی محصولات زراعی را در دانشگاه ایالتی آیوا از امریکا اخذ نمود از دولت مهندس موسوی تا هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی وزارت کشاورزی را بر عهده داشت.
آقای محمود حجتی که دانشآموخته مهندسی عمران بود هر چند به وزیر خوش شانس معروف شد اما تحصیلات این دو وزیر که بخش عمده طول ایام وزارت کشاروزی را در اختیار داشتند در حوزه آب و آبخیزداری نبود حال که آقای ساداتی نژاد که برای وزارت کشاورزی معرفی شده است و احتمال رأی اعتماد ایشان با توجه به اینکه عضو مجلس است و با مجلسیان آشنا میرود امید است که برای یک بار هم که شده دغدغه ۲۵۰۰ ساله خشکسالی را به امید نزول باران یا احداث سد که در دورههای گذشته رواج پیدا کرده بود بلکه درمان قطعی درد مزمن خشکسالی از طریق حمایت از صنعت آبخیزداری که میتواند مانع از هدر رفتن روان آبها بشود و با تزریق آب به سفرههای زیرزمینی تعادل حداقلی بین تزریق آب به سفرههای زیرزمینی و برداشتهای مجاز و غیر مجاز برقرار کند کاش در سرلوحه اقدامات کاندیدای وزارت کشاورزی علاوه بر حمایت از صنعت آبخیزداری و آبخوان داری، که در این رشته متخصص است و برای اولین بار شخصی با این تخصص به وزارت کشاورزی خواهد رسید الگوی کشت هم مورد توجه قرار گیرد و با حمایت از صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی و نیز تغییر الگوی کشت و حمایت از محصولات کم مصرف در زمینه آب در جغرافیای پراکنده کشاورزی کشور به الگوی مناسبی برسیم تا به ورشکستگی کامل در زمینه کشاورزی نرسیم.»
نعمت احمدی
روزنامه اعتماد ۳۰ مرداد،
انتظارات فعالان بخش کشاورزی و صنایع از وزیر جهاد کشاورزی دولت جدید (۱)
انتظارات فعالان بخش کشاورزی و صنایع از وزیر جهادکشاورزی دولت جدید (۲)