تولیدکنندگان مواد غذایی از هر دو روش قدیمی و مدرن برای تولید غذا و فرآوری محصولات خود استفاده می‌کنند تا محصول نهایی بدست مصرف کنندگان برسد.
- برش و خرد کردن: شما می‌توانید سبزی‌ها یا گوشت را در خانه برش دهید اما تولیدکنندگان مواد غذایی با ارزش‌افزوده و انجام این برش‌ها کار را برای شما راحت‌تر می‌کنند.
این فرایند همچنین شامل لایه‌برداری، برش، کنسرو کردن و تهیه قطعات گوشت که به‌سادگی می‌توانید بسته‌بندی آن را بازکرده و درون یک تابه روغن بیندازید نیز می‌شود.
- نگهداری: فرایند نگهداری مواد غذایی ماندگاری آن‌ها را افزایش می‌دهد و همچنین می‌تواند طعم بهتری به آن‌ها بدهد. گوشت، میوه و سبزی‌ها خشک‌شده طعم و مزه بیشتری دارند زیرا از بین بردن رطوبت وزن آن‌ها را کاهش می‌دهد درحالی‌که طعم آن‌ها باقی می‌ماند و باعث افزایش نسبت طعم به حجم ماده غذایی می‌شود.
تولید ترشی‌ها نیز به همین ترتیب با افزودن نمک یا اسیدیته (سرکه) به مواد غذایی، طعم و ماندگاری آن‌ها را تقویت می‌کند. در کنسروهای میوه و گوجه‌فرنگی نیز مواد غذایی قبل از بسته‌بندی پخته می‌شود و ضمن افزایش قابلیت نگهداری، طعم و مزه آن‌ها نیز حفظ می‌شود.
- چاشنی‌ها: فرآوری مواد غذایی همچنین می‌تواند با افزودن مواد مکمل به مواد اولیه، طعم ساده غذاها را افزایش و یا تغییر دهد. سس‌های سالاد و سالسا معمولاً از ترکیبات نسبتاً ساده از موادی تهیه می‌شوند که برای راحتی کار یا به دلیل اینکه یک تولیدکننده یک دستورالعمل مخصوصاً جذاب دارد، با غذاها مخلوط می‌شوند.
- هموژنیزاسیون: فرآوری برخی از محصولات غذایی به‌منظور نگه‌داشتن اجزای آن‌ها در کنار هم که ممکن است از هم جدا شوند انجام می‌شود؛ مثلاً تولیدکنندگان سس سالاد از مواد افزودنی و پایدارکننده استفاده می‌کنند تا مواد تشکیل‌دهنده آن در زمان مصرف از هم جدا نشوند و سس خاصیت خود را از دست ندهد.
تاریخچه اولیه تولید مواد غذایی
انسان‌ها از زمان‌های بسیار قدیم، زمانی که جوامع مختلف محصولات غذایی خود را فرآوری و ذخیره می‌کردند تا در طی فصول مختلف خصوصاً زمستان سالم و قابل‌مصرف بمانند، به تولید و فرآوری می‌پرداختند.
در حقیقت، برخی از مورخان بر این باورند که توانایی فرآوری مواد غذایی منجر به رشد برخی از فرهنگ‌های پیچیده اولیه شده است.
مازاد غلات به برخی از افراد این امکان را می‌داد که به مدیریت، بازاریابی و توزیع مازاد این کالا بپردازند. در همین حال افراد دیگری هم کار برداشت، خرمن‌کوبی و بسته‌بندی را برای ذخیره‌سازی محصول انجام می‌دادند.
تمدن‌های بعدی بر اساس این فعالیت‌ها بنا شدند و از طریق پخت، تخمیر و نگهداری مازاد غلات امکان تولید و فرآوری محصولات را متنوع‌تر ساختند.
صنعت قند شاید اولین تلاش بین‌المللی درزمینهٔ تولید مواد غذایی باشد. بازرگانان باستان و قرون‌وسطی ادویه‌ها را از گوشه و کنار جهان منتقل می‌کردند، اما صنعت قند در واقع مزارع را توسعه داد، یک گیاه بومی را به گینه‌نو برد و آن را در هند، جزایر ساحل آفریقا و در نهایت در نیمکره غربی پرورش داد.
تولیدکنندگان قند نه‌تنها کاشت و برداشت نیشکر را مدیریت می‌کنند، بلکه عصاره آن را نیز به شکل محصولات متنوع جوشانده و قالب می‌زدند و صادر می‌کنند.
تاریخچه تولید مواد غذایی مدرن
انقلاب صنعتی همچنین انقلابی در تولید مواد غذایی محسوب می‌شد و با کاربرد فن‌آوری برای تغذیه جمعیت در حال رشد که به شهرها نقل‌مکان کردند تا در کارخانه‌ها کار کنند، در توسعه و گسترش صنایع غذایی نقش به سزایی داشت.
این صنایع با تولید مواد غذایی آماده مانند ماهی و چیپس گرفته تا محصولات با ماندگاری بالا مانند بیسکویت، مربا و چای، امکان زندگی و کار را در مکان‌های شلوغ که زمان و امکانات کمی برای آشپزی داشتند، فراهم می‌کردند.
با پیشرفت روزافزون فناوری‌ها، تولید مواد غذایی وارد قلمرو جدیدی شده است که در این قلمرو اغلب محصولاتی تولید می‌شوند که حاصل ترکیب مواد غذایی مختلف‌اند و شباهت چندانی به مواد اولیه اصلی ندارند.
به‌طور خاص ذرت محصولی است که ثابت کرده فراورده‌های بسیاری دارد. می‌توان از آن روغن تهیه کرد و یا به‌عنوان علوفه در غذای انواع دام استفاده کرد و یا از فراورده‌های دیگر آن مانند آرد ذرت در طبخ انواع غذاها استفاده کرد.
تنوع و مقرون‌به‌صرفه بودن این محصول، آن را به یک منبع ارزان و فراگیر کالری تبدیل کرده است که در بسیاری از کشورهای صنعتی در رژیم‌های غذایی کاربر فراوان دارد.
مزایای تولید مواد غذایی صنعتی
تولید مواد غذایی امکان تغذیه جمعیتی را که به‌طور مداوم در حال رشد را فراهم کرده و از فناوری‌های افزایش بازده کشاورزی گرفته تا فرآیندهایی که از مواد خام غذاهای خوراکی تولید می‌کنند را شامل می‌شوند.
تولید غذا همچنین باعث صرفه‌جویی در وقت می‌شود و کار را برای افرادی که از آشپزی لذت نمی‌برند یا مهارت و تجربه کمی در آشپزی دارند، راحت می‌کند.
مجموعه روزافزون غذاهای راحت به هرکسی که توانایی تهیه این غذاها را دارد اجازه می‌دهد تا رژیم‌های غذایی با تنوع فراوان ازجمله رژیم‌های گیاهخواری و حتی غذاهای بسته‌بندی‌شده سراسر جهان را در دسترس داشته باشند.
معایب تولید مواد غذایی صنعتی
اگرچه غذاهای تولیدی و فرآوری شده مناسب هستند اما معمولاً به‌جای تولید به دست انسان، با استفاده از ماشین‌آلات تولید می‌شوند. نیاز به غذا یک نیاز اولیه و انگیزه اصلی بدن است که به پرورش و مراقبت از آن منجر می‌شود.
خوردن یک وعده غذایی خانگی بسیار متفاوت‌تر از خوردن یک شام آماده و کنسروی است که توسط ماشین‌آلات و در کارخانه تهیه شده و همچنین غذای خانگی امنیت واقعی سلامتی جسمی و عاطفی را برای شما فراهم می‌کند.
همچنین صنعت تولید غذا گاهی می‌تواند غذاهای بی‌کیفیتی ازنظر ارزش غذایی تولید کند که ممکن است طیف وسیعی از بیماری‌های مرتبط با رژیم غذایی را برای انسان به همراه بیاورد.
موادی که وارد غذاهای تولیدی صنعتی می‌شوند اغلب به‌صورت انبوه تولید می‌شوند؛ مثلاً حیوانات و دام‌ها در شرایطی تغذیه می‌شوند که برای زنده ماندن، پروش یافتن و پروار شدن آن‌ها و مصونیتشان در برابر عوامل بیماری‌زا انواع آنتی‌بیوتیک‌ها برایشان تجویز می‌شود.
سبزی‌ها و غلات به‌صورت انبوه در زمینی تولید می‌شوند که با کودهای شیمیایی زیادی که مواد مغذی اولیه خاک را تأمین می‌کنند، پرورش می‌یابند.
بسیاری از موادی که به مواد غذایی فرآوری شده اضافه می‌شوند تا ماندگاری آن‌ها زیاد شود، با مصرف زیاد این غذاها به‌مرورزمان می‌توانند اثرات منفی زیادی بر سلامتی انسان داشته باشند.
مصرف بیش‌ازحد نمک، شکر و مواد نگه‌دارنده شیمیایی می‌تواند در بروز شرایط و بیماری‌هایی مانند فشارخون بالا، دیابت نوع دو و حتی سرطان نقش مهمی داشته باشند.
علاوه بر این، بسیاری از غذاهای فرآوری شده برای برطرف سازی اشتها و میل مصرف‌کننده به‌گونه‌ای تولید می‌شوند که منجر به پرخوری و درنهایت ایجاد چاقی می‌شوند.
افزایش مزایا و کاهش معایب
تولید مواد غذایی به‌خودی‌خود کار مضری نیست. در حقیقت، امکان تولید غذا را متناسب با جمعیت در حال رشد در سیاره‌ای با منابع محدود فراهم کرده است.
معایب تولید مواد غذایی لزوماً از این واقعیت که مواد غذایی در حال فرآوری است ناشی نمی‌شود بلکه از برخی اقدامات و سیاست‌هایی است که سود و درآمد را بر سلامتی انسان مقدم می‌دانند، ناشی می‌شود.
مصرف‌کنندگان، توانایی انتخاب متفکرانه و آگاهانه در مورد غذاهای فرآوری شده‌ای را که خریداری و مصرف می‌کنند، دارند و تولیدکنندگان به همان اندازه قادر به ارائه پیشنهادهای سالم و پایدار هستند.
