فرآوری میوه

فرآوری میوه از اهمیت بسیاری برخوردار است چنانکه در سال 2020_2019 در مجموع نزدیک به 3.3 میلیون تن از انواع میوه خشک در دنیا تولید شده است که این میزان نسبت به سال قبل با رشد 5 درصدی مواجه بوده است.

در این بین، ایران با تولید 130 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در زمره 10 کشور برتر تولید کننده کالاهای کشاورزی قرار دارد. از سویی دیگر اتلاف 30 درصد محصولات کشاورزی،  معادل 30 میلیون تن از محصولات تولید شده، ایران را در رتبه نخست ضایعات محصولات میوه و تره‌بار در دنیا قرار داده است.

این مقدار از ضایعات در محصولات کشاورزی تقریبا 25 برابر کشورهای پیشرفته است و موجب هدر رفت سرمایه عظیمی در کشور شده است. با برنامه‌‌ریزی صحیح و تقویت صنایع تبدیلی می‌‌توان ضمن کاهش میزان ضایعات محصولات کشاورزی و تامین سرانه مصرف درون کشور، به بخش صادرات نیز کمک به سزایی نمود.

تولید میوه خشک

در دنیای امروز، صادرات میوه‌های خشک شده، اهمیت بسیاری یافته است. تولید میوه خشک یکی از فعالیت‌های موثر در صنایع تبدیلی بخش کشاورزی است که امکان نگه‌داری طولانی مدت میوه‌ها و تولید ارزش افزوده بیشتری را فراهم می‌نماید.

در گذشته، میوه‌‌های خشک و خشکبار اغلب به صورت فله‌‌ای در بازار مصرف عرضه می‌شده است، اما با پیشرفت صنایع تبدیلی به ویژه در یکی دو دهه اخیر، بسته‌بندی این گونه محصولات رواج بیشتری یافته و حتی توانسته است تا حد زیادی محصولات بسته‌بندی شده را بـه دیگر کشورهای جهان نیز صادر نمود.

امروزه اهمیت بسته بندی مناسب و خلاقانه محصولات بر کسی پوشیده نیست و نمی‌توان از تاثیر آن در جلب نظر مصرف‌کنندگان غافل شد. بدون شک نوآوری در بسته‌بندی عامل موثری در تولید ارزش افزوده اینگونه محصولات است.

توزیع نامناسب صنایع غذایی و انواع محصولات کشاورزی و فصلی و منطقه‌ای بودن تولید بسیاری از محصولات در جهان، از دلایل عمده دیگر برای خشک کردن میوه‌ها است، همچنین نیاز بیش از حد برخی از کشورها به این گونه محصولات به دلیل شرایط ویژه اقلیمی آنها و هزینه بالای حمل و نقل سبزیجات و میوه‌های تازه و محدود بودن زمان، نگهداری آنها از دلایل دیگر این امر است.

ماندگاری بیشتر محصولات فرآوری شده، نگهداری امن و بهداشتی محصولات، ایجاد ارزش افزوده بیشتر از جمله مهم ترین مزایای به کارگیری صنایع تبدیلی میوه خشک است.

با ارتقاء سطح دانش جوامع امروزی و میل به تغذیه سالم، مصرف میوه‌های خشک و جایگزین کردن آنها با تنقلات ناسالم، با استقبال خوبی مواجه شده است که ورود به این بازار را می توان تا حدود زیادی موفق پیش بینی نمود.

تولید کنسانتره و پوره میوه

از دیگر روش های فرآوری میوه‌جات در زمینه صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی می‌توان از تولید پوره و کنسانتره میوه نام برد. کنسانتره میوه در تولید انواع آب‌ میوه، پاستیل‌های میوه‌ای، بستنی میوه‌ای و شیرینی‌های مغزدار و پوره میوه در تولید لواشک، تولید نوشیدنی و تهیه غذای کودک کاربرد دارد.

سایر فرآورده‌ها

به کارگیری روش‌هایی مانند خشک کردن، نگه داری به روش انجماد، نگه‌داری در سرکه یا آب نمک (ترشی و شوری) و تولید کمپوت کمک می‌کند تا علاوه بر کاهش ضایعات، این محصولات در تمام فصول سال به راحتی در دسترس مصرف‌کنندگان قرار گیرد.

مصرف میوه و مرکبات به عنوان یکی از منابع اصلی و مهم تامین ویتامین و املاح معدنی بدن انسان است. از این رو مصرف این محصولات از دیرباز همواره مورد توجه بوده و هر کس سعی می‌کند به نوعی آن را در رژیم غذایی خود قرار دهد.

در دهه‌های اخیر به ‌ویژه در جوامع صنعتی به موازات افزایش میزان آگاهی‌های عمومی و اهمیت یافتن مساله حفظ سلامت، مصرف سرانه انواع مواد غذایی طبیعی مانند میوه خشک، پوره و کمپوت میوه نیز افزایش یافته است.

از این رو صنایع تبدیلی و فرآوری میوه‌جات از جمله نیازها و خواسته‌های مصرف کنندگان امروزی است و از پتانسیل بالقوه‌ای در این زمینه برخوردار است.