استخراج کروسین از زعفران یک نیاز اساسی است و این در حالی است که تا به امروز، زعفران به عنوان یک ادویه و چاشنی مورد توجه بوده است.
این گیاه دارویی، کاربردهای فراوانی می‌تواند در صنایع بهداشتی، دارویی و پزشکی داشته باشد چنان‌که این گیاه شادی‌آور، می‌تواند نقش بسزایی در درمان بیماری‌های اعصاب‌و‌روان داشته باشد.
ﻋﻼوه ﺑﺮ ارزش ﺳﻨﺘﯽ این گیاه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺎﺷﻨﯽ ﻏﺬاﯾﯽ، زﻋﻔﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺴﮑﯿﻦدﻫﻨﺪه درد ﻣﻌﺪه، دارای اﺛﺮات ﺿﺪ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻋﻀﻼﻧﯽ، ﮐﻤﮏﮐﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﻫﻀﻢ، ﺑﺮﻃﺮفﮐﻨﻨﺪه دردﻫﺎی ﮐﻮﻟﯿﮏ ﮐﻠﯿﻮی، از ﺑﯿﻦ ﺑﺮﻧﺪه اﻓﺴﺮدﮔﯽ و اﻓﺰاﯾﺶدﻫﻨﺪه اﺷﺘﻬﺎ در ﻃﺐ ﺳﻨﺘﯽ اﯾﺮان ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
بر اساس پژوهش حسین‌زاده (1383) اﺣﺘﻤﺎﻻً اﺛﺮ ﺿﺪاﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻛﻼﻟﻪ زﻋﻔﺮان ﺣﺪاﻗﻞ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺮوﺳﻴﻦ و ﺳﺎﻓﺮاﻧﺎل است. ﻛﺮوﺳﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﺤﻠﻮل در آب زﻋﻔﺮان و ﺳﺎﻓﺮاﻧﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﺤﻠﻮل در ﭼﺮﺑﻲ ﺑﺎ دو ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮدﺗﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ زﻋﻔﺮان، ﭼﻪ ﺑﺮای ﻣﺼﺮف روزاﻧﻪ ﻏﺬاﯾﯽ و ﯾﺎ ﻣﺼﺮف درﻣﺎﻧﯽ، ﮐﻼﻟﻪ آن اﺳﺖ. ارزش درﻣﺎﻧﯽ ﮐﻼﻟﻪ ﺧﺸﮏ ﺷﺪه زﻋﻔﺮان ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﺳﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﺎمﻫﺎی ﮐﺮوﺳﯿﻦ ﻣﺤﻠﻮل در آب و ﻣﺸﺘﻘﺎت آن (ﻣﺴﺌﻮل رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ زﻋﻔﺮان)، ﭘﯿﮑﺮوﮐﺮوﺳﯿﻦ (ﻣﺴﺌﻮل ﻃﻌﻢ ﺗﻠﺦ زﻋﻔﺮان) و ﺳﺎﻓﺮاﻧﺎل (ﻣﺴﺌﻮل ﻋﻄﺮ و ﺑﻮی زﻋﻔﺮان) اﺳﺖ.
طبق پژوهش میلاجردی(1394) زﻋﻔﺮان و اﺟﺰای آن اﺛﺮات ﺳﻤﯿﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ و اﺛﺮات ﭘﯿﺸﮕﯿﺮاﻧﻪ از ﺳﺮﻃﺎن دارﻧﺪ، وﻟﯽ ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ.
ﺳﻤﯿﺖ زﻋﻔﺮان در ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻻ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﺎ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮات ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه از زﻋﻔﺮان در اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺬف ﺳﻠﻮلﻫﺎی ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ، ﭘﺲ از ﺗﺄﯾﯿﺪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﺎرآزﻣﺎﯾﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﻣﯽﺗﻮان از ﮐﭙﺴﻮلﻫﺎی ﺣﺎوی ﻋﺼﺎره زﻋﻔﺮان در درﻣﺎن و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺳﺮﻃﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.
امکان استخراج کروسین و سایر مشتقات زعفران در کشور وجود دارد و با تولید زعفران در نقاط مختلف کشور، با فرآوری این گیاه دارویی، می‌توان ارزش افزوده‌ی بیشتری را نصیب بخش کشاورزی کشور کرد.
منبع
- حسین‌زاده، حسین. غلامرضا کریمی و مریم نیاپور(1383)اثرات مقایسه‌ای ضدافسردگی عصاره‌های زعفران و مواد موثر آن، کروسین و سافرانال در موش. فصلنامه گیاهان دارویی.
- میلاجردی، علیرضا. فهیمه حقیقت‌دوست و لیلا آزادبخت(1394)؛ سمیت زعفران، کروسین و کروستین آن بر ضد سلول‌های سرطانی و طبیعی: یک مرور منظم. مجله تعالی بالینی.
