دویست‌و‌پنجاه میلی‌متر، میانگین بارندگی در سال؛ وجود 18 میلیون هکتار زمین کشاورزی و قرار گرفتن در کمربند خشک جهان، تولید و تامین غذا را برای کشور به سمت کشاورزی فراسرزمینی پیش می‌برد.
به گزارش میدل ایست آی، مقامات ایرانی به کشاورزی فراسرزمینی به عنوان بخشی از استراتژی جایگزین خود برای دستیابی به امنیت غذایی و خرید زمان برای احیای خاک و آب روی آورده‌اند.
ونزوئلا، یک میلیون و روسیه 100 هزار هکتار زمین را برای کشاورزی بین‌المللی پیشنهاد داده است که نشان می‌دهد ایران، برنامه‌های خود را در کشورهای مختلف دنبال می‌کند.
ایده کشاورزی فراکشتی بیش از دو دهه پیش در ایران مطرح شد، اما مقامات از سال 2016 به عنوان بخشی از استراتژی خود برای تامین منابع غذایی برای جمعیت 85 میلیونی کشور، اقدامات جدی را آغاز کردند.
ایران بین سال‌های 2004 تا 2017 ، خودکفایی خود را در محصولات استراتژیک مانند گندم جشن گرفت و حتی بخشی از مازاد گندم خود را در سال 2017 صادر کرد، اکنون برای جبران کمبود گندم، نیاز به خرید رکورد هشت میلیون تن گندم در فصل جاری دارد.
ایران محصولات کشاورزی با وزنی در حدود 133 میلیون تن در سال تولید می‌کند، اما مقدار زیادی نیز وارد می‌کند. سال گذشته بیش از 28 میلیون تن محصولات کشاورزی، عمدتا گندم و ذرت وارد کشور شده است.
دولت موظف است در سال مالی 2023 – 2022، خریدهای خود را از شرکت‌های ایرانی فعال در کشت فراسرزمینی برای واردات محصولات کشاورزی و دام در اولویت قرار دهد.
به گفته‌ی محسن شاطرزاده، رئیس برنامه کشاورزی فراتر از مرزهای وزارت کشاورزی، دولت اولویت را به واردات محصولات کشاورزی کشت شده در کشورهای خارجی نسبت به محصولاتی که صرفاً توسط بازرگانان وارد می‌شود، داده است.
همچنین هفت شرکت بزرگ برای بهره‌مندی از مزایای ویژه تایید شده‌اند و به هر کدام، بین 50 هزار تا یک میلیون هکتار زمین در یک کشور خارجی اختصاص یافته است. شرکت جهاد سبز مستقر در تهران چندین سال است که در تعدادی از کشورها – از جمله قزاقستان، اوکراین، غنا و آذربایجان – در این زمینه فعال است، در حالی که سایر شرکت‌های خصوصی نیز در جاهای دیگر فعال بوده‌اند، البته تعدادی از سرمایه گذاران خصوصی ایرانی نیز در گرجستان، اوکراین، تاجیکستان و برخی از کشورهای آفریقایی شروع به کار کرده اند، اما حجم فعالیت آنها کم است.
همچنین در میان کمبود کالاهای کشاورزی، تقاضای جهانی برای کودها افزایش یافته است. ایران به عنوان یک تولیدکننده بزرگ جهانی اوره، با هفت میلیون تن کود نیتروژن در سال، به دنبال استفاده از این ظرفیت برای پیگیری اهداف خود بوده است.
البته به گفته‌ی مسعود دانشمند، رئیس اسبق خانه اقتصاد ایران، سرمایه‌گذاری ایرانیان در تولید محصولاتی مانند ذرت و سویا در ونزوئلا به دلیل فاصله زیاد بین دو کشور و هزینه بالای حمل و نقل، صرفه اقتصادی ندارد.
محمد اکبری، مشاور سابق وزیر کشاورزی ایران، دیدگاه بدبینانه‌تری دارد، او به میدل ایست آی گفت که به دلیل روابط ضعیف ایران با جامعه جهانی، کاملا با طرح کشاورزی فراکشوری مخالف است.
او گفت: «من کاملا مخالف آن هستم. ما به دلیل روابط سیاسی خود بسیار آسیب‌پذیر هستیم و بی ثباتی ممکن است منجر به ضرر بسیاری از کشاورزان و سرمایه‌گذاران شود.»
چالش اصلی دیگری که طرح‌های کشت فراکشتی با آن مواجه خواهد شد، وجود «مافیاهای وارداتی» در کشورهایی مانند برزیل است که خود شاطرزاده در سال ۲۰۲۰ قبل از تصدی سمت فعلی‌اش از آن شکایت کرد.
او در سپتامبر همان سال به نقل از خبرگزاری ایانا گفت: «تا زمانی که [محصولات] وارداتی باشد، هیچکس نمی‌تواند تولید کند. مافیای واردات از برزیل آنقدر قوی است که اجازه تولید را نمی‌دهند.»
