شیرینکنندهها به دو گروه عمده شیرینکنندههای طبیعی و مصنوعی تقسیم میشوند. شیرینکنندههای مصنوعی جایگزینی برای قند مصنوعی بوده و کالری کمتری دارند.
شیرینکنندههای طبیعی نیز از طیف وسیعی از درختان، میوهها و گیاهان مختلف به دست میآیند. برخی از این شیرینکنندهها سرشار از کربوهیدارت و کالری هستند اما برخی دیگر میزان کالری کمتری دارند. شیرینکنندههای طبیعی شامل موارد زیر است:
انواع شیرینکنندهها
استویا
استویا گیاهی بومی آمریکای جنوبی است که شیرینکننده استویا از برگهای این گیاه به دست میآید. برگ استویا یا عصاره خام آن به عنوان شیرینکننده به فروش میرسد. استویا به عنوان شیرینکننده، 200 الی 400 برابر شیرینتر از شکر است اما کالری آن صفر است. همچنین در مقایسه با سایر شیرینکنندهها دوستدار محیط زیست است.
الکلهای قندی
الکلهای قندی که تحت عنوان پلیول نیز شناخته میشوند، عضوی از خانواده کربوهیدارتها بوده و کالری آنها در هر گرم نسبت به شکر و سایر کربوهیدارتها کمتر است. از این رو قابلیت هضم کاملی ندارند و روده انسان قادر به جذب کامل آنها نیست. این شیرینکننده در انواع مختلفی عرضه میشوند که از میان آنها میتوان به ایزومالت، اریتریتول، سوربیتول و زایلیتول اشاره کرد.
میوه راهب
گیاهی بومی جنوب چین است که عصارههای آن 100 الی 250 بار شیرینتر از شکر هستند. شبیه به استویا است. میزان کالری آن صفر است و در قالب عصاره به فروش میرسد.
عسل خام
عسل یک ابر غذای واقعی و یکی از بهترین شیرینکنندههای طبیعی است. عسل سرشار از آنزیمها، آنتی اکسیدانها، آهن، روی، پتاسیم، کلسیم، فسفر، ویتامین B6، ریبوفلاوین و نیاسین است.
خرما
خرما حاوی پتاسیم، مس، آهن، منگنز، منیزیم و ویتامین B6 است. به سوخت و ساز پروتئینها، چربیها و کربوهیدارتها کمک میکند.
شکر نارگیل
شکر نارگیل به عنوان یک شیرینکننده طبیعی مورد استفاده قرار میگیرد. شکر نارگیل، بار گلیسمی پایین و محتوای مواد معدنی غنی دارد. این قند طبیعی حاوی پلی فنولها، روی، کلسیم، پتاسیم، آنتی اکسیدانها، فسفر و سایر مواد مغذی گیاهی است و اکنون به راحتی در دسترس قرار دارد.
شکر نارگیل را از شیره شکوفههای نارگیل استخراج میکنند. در اثر حرارت و از طریق تبخیر، شکر نارگیل به دست میآید.
شربت افرا
شربت افرا بومی آمریکای شمالی است. در هر دو گرید A و B وجود دارد. پردازش شربت افرا زمانبر بوده و طی چهار مرحله سوراخ کردن درخت، آویزان کردن یک سطل برای گرفتن شیره، جوشاندن برای تبخیر آب و سپس فیلتر کردن رسوبات به دست میآید.
شربت افرا از جمله شیرینکنندههای طبیعی جایگزین قند است و منبع فوقالعادهای از منگنز میباشد و حاوی کلسیم، پتاسیم و روی است. غنی از آنتیاکسیدانها بوده و به خنثیکردن رادیکالهای آزاد و کاهش آسیب اکسیداتیو کمک میکند.
ملاس
ملاس از نیشکر خام به دست میآید. انواع آن بسته به اینکه در کدام از سطح از فرآوری قرار گرفته باشد، متفاوت است. برای تهیه آن، نیشکر را تا زمانی که شربت شیرین و غنی از آن به دست بیاید، میجوشانند. ملاس سرشار از مس، کلسیم، آهن، پتاسیم، منگنز، سلنویم و ویتامین B6 است.
لعاب بالزامیک
لعاب بالزامیک سرشار از آنتی اکسیدانهایی است که رادیکالهای آزاد را از بین میبرند. برای تهیه این لعاب، سرکه بالزامیک را روی حرارت قرار میدهند تا مقدار آن نصف شده و غلیظ شود.
پوره موز
موز منبعی غنی از فیبر وپتاسیم و ویتامینهای B6 و C است. به طور طبیعی طعمی لطیف دارد که این ویژگی آن را به یک شیرینکننده طبیعی تبدیل میکند. موزهای بیش از حد رسیده جایگزین خوبی برای شکر هستند.
مربای طبیعی میوهها
مربای درست شده از توتها، میوههای هستهدار، سیب، گلابی و انگور جایگزینهای خوبی برای شکر هستند.
شربت برنج قهوهای
شربت برنج قهوهای از برنج قهوهای به دست میآید. این برنج را با آنزیمهایی تبخیر میکنند تا نشاسته تجزیه شود. سپس در اثر حرارات آن را به قوام موردنظر میرسانند. بهتر است در هنگام تهیه این شربت به وجود برچسب فاقد گلوتن توجه کنید.