وبینار «مروری بر انواع واحدهای پرورشی یک مزرعه گردشگری (جانوری- گیاهی) » توسط مرکز آموزش کشاورزی و منابع طبیعی رسول اکرم(ص) دامغان در تاریخ 11 مرداد از ساعت 8:30 الی 12 برگزار شد.
مدرس این وبینار، دکتر سعیدرضا اصغری – رئیس گروه توسعه کشاورزی، صنایع تبدیلی و تکمیلی مرکز و مدرس و مشاور طرح‌های گردشگری کشاورزی، در ساعات مقرر شده به ارائه‌ی دو مقوله‌ی گیاهان و گردشگری کشاورزی و نقش حیوانات در گردشگری کشاورزی پرداختند.
گیاهان و گردشگری کشاورزی
توجه به مقوله‌ی گیاهان در گردشگری و همچنین گیاهان و گردشگری کشاورزی دو موضوع اصلی هستند که در بخش اول مطرح شدند، گیاهان به سبب ایجاد آرامش روحی، بهبود کیفیت خواب، طراوت و مثبت اندیشی و ایجاد هیجان و سرزندگی، تاثیر فراوانی در صنعت گردشگری می‌توانند داشته باشند.
در واقع، اولین واکنش به دریافت گل بعد از 5 ثانیه، لبخند حاکی از احترام، ادب و تشکر؛ لبخند هیجان‌زده همراه با کلامی خاص و لبخند حاکی از دوستی و صمیمت است.
گیاهان در صنعت گردشگری می‌توانند بصورت‌های طراحی فضای سبز اماکن گردشگری، طراحی داخلی اماکن گردشگری، اکوتوریسم و گردشگری کشاورزی نمود داشته باشند.
در کاربرد گیاهان و گردشگری کشاورزی، موضوعاتی چون تجربه، لذت، کشف؛ کشت در محیط باز (زراعت، جالیز)؛ باغبانی و فضای سبز و کشت در محیط‌های کنترل‌شده مطرح هستند.
کشت گیاهان علوفه‌ای، کشت دانه‌های روغنی، کشت حبوبات، کشت غلات یک‌ساله، کشت گیاهان غیرخوراکی، کشت کاکتوس علوفه‌ای و میوه‌ای، کشت و پرورش گیاهان معطر و ادویه‌ای، کشت سبزیجات، کشت گیاهان جالیزی و آجیلی، کشت گیاهان صنعتی، کشت گیاهان چندساله‌ی مقاوم به خشکی و کشت گیاهان دارویی از مواردی هستند که در کشت در محیط باز به کار می‌آیند.
به گفته‌ی دکتر اصغری، باغات و مزراع توت؛ کاشت درختان مثمر معتدله و سردسیری؛ کاشت درختان مثمر گرمسیری و نیمه‌گرمسیری؛ کاشت درختان غیرمثمر صنعتی و زینتی؛ کشت گیاهان پوششی و چمن برای فضای سبز؛ کشت درختچه‌های بونسای؛ نهالستان‌ها؛ باغ گل‌ها؛ کشت در محیط‌های کنترل‌شده مانند گلخانه گیاهان جالیزی، گلخانه گیاهان دارویی، گل‌های شاخه‌بریده و تزئینی، گلخانه میوه‌های استوایی، کشت و پرورش گیاهان آپارتمانی، کشت گیاهان آبزی و آکواریومی، کشت هیدروپونیک (علوفه، سبزیجات، گیاهان آپارتمانی وگیاهان دارویی)، آئروپونیک(قلمه‌های درختان، زعفران و توت‌فرنگی)، کشت‌و پرورش کاکتوس، کشاورزی شهری، کارگاه کشت بافت، پرورش آغازیان فتوسنتز‌کننده (پرورش جلبک و پرورش فیتوپلانکتون و تولید آب سبز)، موضوعاتی هستند که باید در مقوله ی گیاهان و گردشگری کشاورزی مورد توجه قرار گیرند.
نقش حیوانات در گردشگری کشاورزی
در بخش دوم این ارائه، مدرس وبینار به تشریح واحدهای پرورش حیوانات تولیدی و غیرتولیدی و همچنین مزارع خانوادگی پرداختند. طبق گفته‌ی دکتر اصغری، مزارع گردشگری از لحاظ نوع محصول به مزارع تک‌محصولی، مزارع کشت‌مخلوط، مزارع گلخانه‌ای، مزارع پرورش حیوانات اهلی و مزارع ترکیبی تقسیم می‌شوند.
مزایای استفاده از حیوانات در گردشگری کشاورزی، مواردی چون تنوع گونه‌ای و نژادی، جذابیت بالا برای تمامی رده‌های سنی به خصوص کودکان، تولید انواع محصولات غذایی پایه و تبدیلی متنوع، قابلیت استفاده در تمامی مزارع، جذابیت بالای سیستم‌های پرورش سنتی و درآمدزایی مناسب در هر دو سیستم تولیدی و غیرتولیدی(ورزشی و زینتی) هستند.
همچنین از مشکلات نگهداری حیوانات می‌توان به بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، ایجاد دافعه به علت بوی نامطبوع، ترس برخی افراد از حیوانات خاص، رفتار تهاجمی حیوانات نر و حیوانات مادر و مسائل مرتبط با رفاه حیوانات اشاره کرد.
واحدهای پرورش حیوانات تولیدی
از جمله واحدهای پرورش حیوانات تولیدی، پرورش طیور صنعتی، شیلات و آبزی‌پروری، پرورش دام صنعتی و پرورش بی‌مهرگان و آغازیان هستند، در سیستم‌های پرورش دام صنعتی، پرورش گاو، پرورش دام سبک و پرورش شتر و الاغ مطرح هستند که در سیستم‌های پرورش گاو و گاو میش می‌توان به پرورش گاو شیری، پرورش گاومیش و پرواربندی گوساله اشاره کرد.
برخی از نژادهای صنعتی، سمینتال، برهمن، آبی بلژیکی و هلشتاین بوده و برخی از نژادهای خاص جهان، لانگ‌هورن، هایلند، یاک، گالووی و آنکول واتوسی و توده‌های گاو ایران چون سیستانی، گلپایگانی و سرابی هستند.
در سیستم‌های پرورش دام سبک نیز، پرورش گوسفند داشتی، پرورش بزهای کرکی، پرورش بزهای شیری و پرواربندی بره و بزغاله مطرح هستند از جمله نژادهای گوسفند و بز می‌توان به گوسفند رومانوف، بز آلپاین، بز سانن، گوسفند مرینو و بز مورسیانا گرانادا اشاره کرد. برخی از توده‌های گوسفند و بز ایران، قره‌گل، بز مهابادی، بلوچی، کبوده و افشاری هستند.
در مقوله‌ی پرورش شتر و الاغ هم، پرورش شتر یک کوهانه، پرورش شتر دو کوهانه، پرواربندی حاشی و پرورش الاغ شیری وجود دارند. در سیستم‌های پرورش طیور نیز، پرورش مرغ و خروس و پرورش سایر ماکیان مطرح هستند که می‌توان به به پرورش مرغ تخم‌گذار، جوجه کشی و فروش جوجه یک روزه، پرورش و فروش ماکیان بومی و پرورش جوجه گوشتی اشاره کرد. نژادهای زیبای مرغ و خروس، لهستانی، ابریشمی، لاری، سبرایت و اپنزلر هستند.
در سیستم‌های پرورش و آبزی پروری، سیستم‌های پرورش و صیدماهی و پرورش سایر آبزیان مطرح است. صید ماهی از دریا، پرورش ماهی در قفس، پرورش ماهی گرمآبی و پرورش ماهی سردابی از جمله سیستم‌های پرورش و صید ماهی هستند.
در پرورش سایر آبزیان می‌توان به پرورش خرچنگ و لابستر، پرورش میگو، پرورش شقایق و مرجان و پرورش صدف خوراکی و مروارید اشاره کرد.
در مقوله‌ی پرورش بی‌مهرگان و آغازیان، پرورش حشرات و بی‌مهرگان و پرورش آغازیان مطرح هستند. در پرورش بی‌مهرگان، پرورش زالو، پرورش حلزون، پرورش عقرب، پرورش زنبور عسل، انسکتاریوم و پرورش کرم ابریشم وجود دارد در پرورش آغازیان فاقد توان فتوسنتز نیز، پرورش قارچ گانودرما و قارچ دکمه‌ای قابل توجه هستند.
واحدهای پرورش حیوانات غیرتولیدی
مدرس وبینار، مواردی چون پرورش اسب، پرورش پستانداران خانگی، پرورش ماهیان زینتی، پرورش پرندگان زینتی و شکاری، ذخیره‌گاه ژنتیکی حیات‌وحش و پرورش خزندگان و دوزیستان را از جمله‌ی واحدهای پرورش حیوانات غیرتولیدی برشمرد.
در مقوله‌ی پرورش اسب، مرکز پرورش اسب مسابقه، کورس‌های اسب‌سواری و پرورش اسب برای سایر مقاصد (پیمایش، درساژ و باراژ) مطرح بوده و همچنین نژادهای زیبای اسب در ایران و جهان، اسب آپالوسا، اسب فریزین، اسب آخال تکه ترکمن، اسب دره‌شوری، اسب کاسپین، پونی، تروبرد، اسب عرب و جیپسی هستند.
پرورش ماهیان گیاهخوار؛ پرورش ماهیان گوشتخوار؛ پرورش پرندگان زینتی و شکاری چون کبوتر، پرندگان زینتی کوچک، پرندگان زینتی بزرگ و پرندگان شکاری؛ پرورش پستانداران خانگی چون پرورش خرگوش، جوندگان کوچک، پرورش سگ گله و شکاری و پرورش گربه؛ پرورش خزندگان و دوزیستان چون پرورش تمساح و کروکودیل، پرورش سمندر و دوزیستان، پرورش مار و پرورش لاک‌پشت و ذخیره‌گاه ژنتیکی حیات وحش از سایر موضوعاتی بودند که دکتر اصغری در مقوله‌ی پرورش حیوانات غیرتولیدی به آن اشاره داشتند.
