بستهبندی مناسب، اهمیت زیادی دارد، بستهبندی مناسب هم چون فناوری نانو میتواند مقدار زیادی از ضایعات غذایی را کاهش دهد، علاوه بر این، در حال حاضر تقاضای مصرفکننده برای محصولات غذایی مناسب و با کیفیت بالا تاثیر بستهبندی را افزایش داده است.
در بستهبندیهای فعلی استفاده از انواع شیشه، قوطیهای فلزی، کاغذ و مقوا و مواد حاصل از ترکیبات پلاستیکی رایج است.
استفاده از شیشه، قوطیهای فلزی، کاغذ و مقوا به دلایلی از قبیل وزن بالا، افزایش هزینه حملونقل، مقاومت پایین، یکنواختی کمتر ابعاد نسبت به سایر ظروف، خطرات جدی ناشی از وجود تکه و خرده شیشه یا فلز، احتمال خوردگی توسط مواد بستهبندی شده (در مورد فلزات)، باز نمودن درب و تقلب در آن، ایمنی پایین، قابلیت اشتعال بالا (در مورد کاغذ و مقوا) و برخی دلایل دیگر منجر به جایگزینی تدریجی با انواع بستهبندی های پلاستیکی از جنس پلیاتیلن ترفتالات، پلی وینیل کلراید، پلی وینیلیدن کلراید، اکریلونیتریل و پلی استایرن شده است.
هرچند که استفاده روزافزون از پلاستیکها، تاثیرات مخربی برای محیط زیست داشته و منجر به سمی شدن هوا و نشر مواد آلاینده خطرناک و سرطانزا شده است.
از این رو فناوری نانو، امیدهای بسیاری برای دستیابی به بسته بندی مواد غذایی با قابلیتهای ایمنی و نگهداری بیشتر و در نهایت، غذای سالمتر ایجاد میکند.
کلید دستیابی به پیشرفتهای آینده در حوزه نانو، بستهبندیهای قابل انعطاف هوشمند، فعال و بهبود یافته هستند، نانو ذرات در نانوکامپوزیتهای پلیمری و پلیمری زیستی سطح ویژه بالایی نسبت به ذرات در اندازه میکرو دارند.
همین سطح ویژه بالا، موجب بهبود برهمکنش بین پلیمر و نانوذرات میشود و دستیابی به ویژگیهای مناسب را ممکن میسازد.
بستهبندی فعال
در بستهبندیهای فعال، از یک سری جاذبها و رهاسازها استفاده میکنند، این بستهبندیها نسبت به شرایط داخل بسته تغییرات فعالانه میدهند؛ این تغییرات منجر به افزایش عمر نگهداری محصول، ایمنی، بهبود خواص حسی و حفظ کیفیت محصول در مدت زمان نگهداری و کاهش هزینهها شود.
بستهبندیهای ضدمیکروبی نوعی بسته بندی فعال هستند که در آنها به کمک یکسری عوامل ضد میکروبی که در تهیه ماده بستهبندی برای جلوگیری از رشد و کاهش میکروارگانیسمها استفاده میشود و باعث افزایش زمان ماندگاری محصول میشوند.
بستهبندی هوشمند
بستهبندی هوشمند شامل برچسبهایی است که سلامت و تازگی محصول را در طول زمان (TTIs) نشان میدهد و هم چنین شامل حسگرهای زیستی و برچسبهای RFID هستند. این سیستم شامل برچسبهایی بر روی کالا یا محصول است که به وسیله امواج رادیویی شناسایی میشود.
با استفاده از سیستم RFID میتوان از راه دور به وضعیت (ایمنی و کیفیت) محصول، بسته بندی یا محیط اطراف بستهبندی نظارت کرد. این نوع از بستهبندی تولیدکننده، فروشنده و مصرف کننده را از وضعیت محصول در مورد شرایط غذا یا محیط اطراف آن آگاه ساخته و قابلیت شناسایی مواد شیمیایی، میکروارگانیسمهای بیماریزا و سموم مختلف را در مواد غذایی دارد.
به عنوان مثال، بستهبندی مواد غذایی به همراه نانو حسگرها یا نانو کپسولها میتواند فساد ناشی از میکروارگانیسمها را با تغییر رنگ مشخص کند یا در مواقع مورد نیاز با آزاد کردن مواد نگهدارنده از فساد محصول غذایی جلوگیری کند. در حال حاضر این نوع از بستهبندی کاربردهای گستردهتری نسبت به بستهبندی فعال دارد.
بستهبندی بهبود یافته
نانوذراتی که در بستهبندیهای بهبود یافته به کار میروند سبب افزایش انعطافپذیری، افزایش ممانعت از ورود و خروج گازها و افزایش پایداری حرارتی و رطوبتی پلیمرهای تشکیل شده از آنها میشوند.