« آرتمیا » گونه جانوری قرمز کوچکی است که به تنها موجود زنده دریاچه ارومیه مشهور است و ظرفیت صادرات سالانه ۳۰۰ تنی در بستر این دریاچه را دارد که با درآمدزایی مربوط به این موجود ریز، میتوان تحولی در تامین درآمد آذربایجانغربی ایجاد و حتی این استان را از بودجه دولتی بینیاز کرد.
یافتههای علمی نشان میدهد که این گونه جانوری به دلیل خشکی و شوری بیش از اندازه دریاچه ارومیه از بین نرفته و میتواند سالها به صورت «سیست» در مصب رودخانههای منتهی به دریاچه ادامه حیات دهد؛ موضوعی که امیدها به حیات این جاندار کوچک با ارزش اقتصادی بالا را زنده نگه داشته است.
«سید سلمان ذاکر» – نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی در گفتگویی در رابطه با این گونه جانوری میگوید: «تاکنون ۹ گونه آرتمیا در دنیا به ثبت جهانی رسیده است و یکی از مهمترین گونههای آرتمیای ثبت شده به نام «آرتمیا اورمیانا» است که در دریاچه ارومیه زیست میکند.»
وی با بیان اینکه مرکز آرتمیای کشور نیز در بندر گلمانخانه ارومیه واقع شده است، اظهار داشت: شرایط و زیرساخت طبیعی برای پرورش آرتمیا در دریاچه ارومیه مهیا بوده ولی استفادهای از آن نمیشود. به گفته این نماینده مجلس، آرتمیا یکی از منابع غذایی اصلی ماهی های زینتی و خاویار است.
«علی نکوییفرد» – رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با اشاره به اینکه دریاچه ارومیه یکی از زیستگاههای مهم جهانی برای آرتمیا است، گفت: تنها ۱۰ درصد از آرتمیای این دریاچه در صورت فرآوری، نیاز کشور به واردات این محصول دریایی را به صفر میرساند.
به گفتهی وی، قیمت هر کیلوگرم آرتمیا با کیفیت متوسط چیزی حدود ۳۵ میلیون دلار است و بهره برداری از ظرفیت کامل آرتمیای دریاچه ارومیه میتواند آذربایجانغربی را به بودجه دولتی بینیاز کند.
وی با بیان اینکه دریاچه ارومیه در حالت عادی میتواند علاوه بر تامین نیاز داخلی، سالانه منجر به صادرات ۱۸۰ تن سیست و ۱۲۰ تن آرتمیای زنده به کشورهای دیگر شود، گفت: این ارزیابی از ظرفیت متوسط دریاچه ارومیه در سال ۱۳۹۸ صورت گرفته است.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با مقایسه دریاچه ارومیه با دریاچه نمک آمریکا، بیان کرد: با وجود قوانین محدود کننده برداشت و پایش لحظهای، سالانه بیش از ۲ هزار تن آرتمیا از دریاچه نمک آمریکا برداشت میشود که میلیونها دلار ارزش اقتصادی دارد.
حمایت کامل از بخش خصوصی در تولید آرتمیا
نکوییفرد با اعلام اینکه از ورود بخش خصوصی به صنعت پرورش آرتمیا در استخرهای خاکی حمایت لازم انجام میشود، گفت: در هر هکتار استخر خاکی طی هر دوره ۶ تا ۹ ماهه بسته به شرایط پرورش ۱۰۰ تا ۵۰ کیلوگرم سیست آرتمیا و بیش از ۲ تن ذی توده آرتمیا برداشت میشود که درآمدزایی قابل توجهی در زمین های غیر زراعی و آب شور محسوب میشود.
وی ادامه داد: «هزینه احداث هر هکتار استخر خاکی برای پرورش آرتمیا در صورت وجود آب شور حداقل ۵۰ گرم در لیتر نزدیک به ۵۰ میلیون تومان برآورد میشود.»
ناصر آق – رئیس پژوهشکده آرتمیای کشور اعلام کرد: «سالانه ۴۰ تن به سیست آرتمیا (تخم میگو) برای تکثیر و پرورش انواع میگو، ماهیان سرد و گرم آبی و زینتی در کشور نیاز است.»
وی با اشاره به پنج طرح تحقیقاتی پیشنهادی در سه بازه زمانی کوتاه، میان و بلندمدت به ستاد احیای دریاچه ارومیه در راستای بازگرداندن حیات دوباره به این دریاچه افزود: «توسعه و تکمیل بانک سیست، پایش آرتمیا، اجرای طرح مکانیزاسیون و احداث مرکز پایلوت تکثیر آرتمیا در حاشیه دریاچه از جمله این طرح ها است.»
به گفته سجاد دده جانی – کارشناس حوزه کشاورزی نیز، مبارزه با بیوتروریسم، جلوگیری از خروج سالانه بیش از ۲ میلیون دلار و جلوگیری از قاچاق این محصول از ضروریات پرورش آرتمیا در منطقه است.
آرتمیا اورمیانا جزو هفت گونه دوجنسی شناسایی شده در دنیاست و یکی از گونههای منحصر به فرد به شمار میرود که میزان بالای شوری آب را تحمل میکند و در بخش غذایی لارو آبزیان بیرقیب است.