مصر و روش‌های دوستدار محیط زیست برای کشاورزی / ارزیابی چرخه زندگی چیست؟

کشور مصر، راهبرد توسعه پایدار کشاورزی را برای تشویق روش‌های دوستدار محیط زیست در میان کشاورزان مانند تناوب زراعی و مدیریت آب توسعه داده است.

مصر یک کشور آفریقای شمالی است که با سهم پایین سرانه زمین قابل کشت (0.03 هکتار) مشخص می‌شود که یکی از پایین‌ترین‌ها در جهان است (بانک جهانی، 2018). این کشور مانند سایر کشورهای منطقه، برای سهم بزرگی از محصولات اصلی به بازارهای جهانی متکی است و در تامین تقاضای غذا با مشکلاتی مواجه است.

در بلندمدت، دولت مصر استراتژی توسعه پایدار کشاورزی (SADS) را با هدف افزایش تولید کشاورزی به شیوه ای پایدار تا سال 2030 توسعه داده است.

به عنوان بخشی از این استراتژی، شیوه‌های تناوب زراعی در میان کشاورزان و همچنین سایر جنبه‌های کلیدی مانند مدیریت آب و گسترش زمین‌های کشاورزی به مناطق بیابانی ترویج می‌شود.

این کشور همچنین علاوه بر گسترش کشاورزی به مناطق بیابانی، توسعه اجتماعی-اقتصادی مناطق را نیز دنبال می‌کند.

همانطور که پیداست، خاک به عنوان زیستگاه، منبع مواد مغذی و حمایت از پوشش گیاهی نقش اساسی دارد و از این رو، ارتقای امنیت غذایی و پایداری زیست‌محیطی سیستم‌های کشاورزی نیازمند یک رویکرد یکپارچه برای مدیریت حاصلخیزی خاک است.

فعالیت‌های کشاورزی باید با رویکردهای پیشگیرانه با هدف اجتناب یا کاهش اثرات منفی بر خواص فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک و کاهش ذخایر مواد مغذی خاک توسعه یابد.

در پژوهشی، به منظور ارزیابی نتایج طرح فراتر از داده‌های کمی تولید، عملکرد، مصرف و انتشار، مشخصات زیست محیطی کشاورزی در مصر تحت یک چشم انداز چرخه حیات ارزیابی شده است تا بارهای زیست محیطی مرتبط را شناسایی کند و در نهایت به بهبود کمک کند.

در این پژوهش، سیاست‌های پایداری فعالیت‌های کشاورزی در چارچوب یک سیستم تناوب زراعی، به طور خاص، یک تناوب زراعی دو ساله برای محصولات ذرت و گندم در دو منطقه کشاورزی مجزا در مصر تجزیه و تحلیل شد:

آبیاری و انتشار در مزرعه مرتبط با کودهای معدنی به عنوان بحران‌‌ترین نقاط کشاورزی مصر شناسایی شد. علاوه بر این، اشغال زمین و تبدیل زمین به ترتیب به عنوان محرک‌های اصلی از دست دادن تنوع زیستی و تخریب خاک گزارش شدند. فراتر از این نتایج، تحقیقات بیشتری در مورد تنوع زیستی و شاخص‌های کیفیت خاک برای ارزیابی دقیق‌تر آسیب های زیست محیطی ناشی از تبدیل بیابان‌ها به مناطق کشاورزی، با توجه به غنای گونه‌ای این مناطق مورد نیاز است.

ارزیابی چرخه زندگی چیست؟

ارزیابی چرخه زندگی (LCA) یک روش استاندارد شده است که به طور گسترده برای اندازه‌گیری اثرات بالقوه زیست‌محیطی در بخش کشاورزی-غذایی استفاده می‌شود. LCA می تواند اثرات زیست محیطی متعددی را در طول چرخه حیات یک سیستم تولید تجزیه و تحلیل کند و به شناسایی مراحلی که بیشترین سهم را در بارهای زیست محیطی دارند، اجازه می‌دهد.

تغییرات آب و هوا، سمیت زیست محیطی و اسیدی شدن از جمله متداول ترین دسته‌بندی‌های تأثیر تجزیه و تحلیل شده در بخش کشاورزی هستند.

با این حال، موضوعات کلیدی چون از دست دادن تنوع زیستی و کیفیت وجود دارند که به شدت تحت تأثیر فعالیت‌های کشاورزی قرار می‌گیرند.

علاوه بر این، علی‌رغم گسترش زیاد مطالعات LCA در سال‌های اخیر، تجزیه و تحلیل LCA کمی در مصر انجام شده است که هیچ‌کدام مربوط به بخش کشاورزی و مواد غذایی نبوده است.

درک بارهای زیست محیطی کشاورزی مصر از جمله موارد مربوط به از دست دادن تنوع زیستی و تخریب خاک و چگونگی تأثیر چرخش زراعی بر مناطق مختلف کشت در این کشور، می‌تواند به هدایت سیاست‌های مصر با هدف توسعه کشاورزی پایدارتر کمک کند.

بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه ارزیابی و مقایسه عملکرد زیست محیطی یک سیستم تناوب کشت شده در دو منطقه مجزای مصر مربوط به مناطق بیابانی حاصلخیز و آبی خواهد بود.

بر این اساس، تفاوت در بار زیست محیطی پیش‌بینی می‌شود و می‌توان اقداماتی را برای بهبود مشخصات زیست محیطی هر سناریو پیشنهاد کرد.

نتایج

مطالعه حاضر عملکرد زیست محیطی یک سیستم تناوب زراعی (شدر مصری، ذرت، و گندم بهاره) را در دو منطقه کشاورزی مجزای مصر (سرزمین‌های جدید و قدیم) ارزیابی می‌کند.

نتایج نشان‌دهنده بارهای زیست‌محیطی سنگین‌تر در کشت‌های سرزمین‌های جدید در مقایسه با سرزمین‌های قدیمی است که نشان می‌دهد نیمرخ‌های محیطی با توجه به ویژگی‌های (ادافیک، اقلیمی، هیدرولوژیکی و غیره) مکان متفاوت است.

شیوه‌های کشاورزی فشرده‌تر اتخاذ شده در سرزمین‌های جدید (عمدتاً کوددهی و آبیاری) برای غلبه بر کمبود حاصلخیزی و اطمینان از عملکرد مشابه در سرزمین‌های قدیمی ممکن است تأثیر قابل‌توجهی بر تنوع زیستی محلی و کیفیت خاک داشته باشد.

با توجه به اینکه سرزمین‌های جدید سرزمین‌هایی هستند که میزبان زیستگاه‌های بکر بزرگی هستند که توجه ویژه‌ای را برای تبدیل بخشی به مزارع کشاورزی به خود جلب می‌کنند، ارزیابی چنین تأثیراتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

با این حال، این نیاز به اصلاح آتی تنوع زیستی و شاخص‌های کیفیت خاک در تلاش برای دستیابی به سطح عمیق‌تر و نماینده‌تری از درک بارهای مرتبط با کشاورزی دارد. بسط تحلیل به جنبه های فنی-اقتصادی نیز می‌تواند بسیار ارزشمند باشد.