گنجاندن گوجهفرنگی در رژیم غذایی میتواند شیوع بیماریهای مزمن مانند سرطان پروستات و کبد را کاهش دهد. تصور میشود ترکیباتی که به طور طبیعی توسط گوجهفرنگی تولید میشود مسئول این اثرات هستند.
بسیاری از ترکیبات شیمیایی موجود در میوه گوجهفرنگی پس از جذب از یک وعده غذایی به کبد میروند و در آنجا متابولیزه میشوند. برخی از ترکیبات برای مدتی باقی میمانند، در حالی که برخی دیگر به سرعت از بدن خارج میشوند.
در همین حال، در کبد یا سایر بافتها، برخی از این ترکیبات میتوانند بیان ژن را به روشهایی که با مزایای سلامتی مثبت مرتبط است تغییر دهند.
محققان در گذشته تا حد زیادی بر روی لیکوپن، رنگدانهای که رنگ قرمز گوجه فرنگی را تشکیل میدهد، تمرکز کردهاند. با این حال، گوجهفرنگی هزاران ترکیب تولید میکند و نشان داده شده است که مصرف گوجهفرنگی مزایای بیشتری نسبت به لیکوپن به تنهایی دارد.
دکتر «مایکل دزاکوویچ» پژوهشگر این عرصه در مرکز تحقیقات کشاورزی آمریکا میگوید:« ما میدانیم که خوردن گوجهفرنگی با تعدادی از فواید سلامتی مرتبط است و مطالعه ما در نظر داشت تا عمیقتر به این موضوع بپردازیم که وقتی گوجهفرنگی میخورید از نقطه نظر آنچه که جذب میشود و چگونه بیان ژن تغییر میکند، چه اتفاقی میافتد.»
«ما به جای تمرکز بر یک ترکیب، از فناوری به نام متابولومیک استفاده کردیم تا نحوه تغییر صدها ترکیب شیمیایی در کبد در نتیجه مصرف گوجهفرنگی را به طور گسترده نشان دهیم.
ما همچنین از ترانس کریپتومیکس برای اندازهگیری اینکه چگونه همه ژنهای قابل تشخیص در کبد در یک زمان تغییر میکنند استفاده کردیم. این رویکرد به ما بینش ارزشمندی در مورد مکانیسمهای بالقوهای داد که از طریق آن، مصرف گوجهفرنگی بر کبد و به طور بالقوه کل بدن تأثیر میگذارد.»
«دانشمندان بافت کبد موشهایی را که با رژیمهای غذایی کنترل یا رژیمهای غذایی شاهد غنیشده با گوجهفرنگی تغذیه میشدند، آزمایش کردند تا مشخص کنند که چه ترکیبات گوجهفرنگی در کبد یافت شده و بیان ژن چگونه تغییر میکند. »
«ما مجموعهای از متابولیتها، مولکولهای تولید شده توسط متابولیسم را کشف کردیم که هرگز در کبد گزارش نشدهاند. تعدادی از این ترکیبات در خون، پوست و ادرار یافت شدهاند، اما دادههای ما نشان میدهد که این مولکولها بیشتر از ما متابولیزه میشوند. متابولیتها از آلکالوئیدهای استروئیدی هستند که منحصراً در گوجهفرنگی تولید میشوند.»
آلکالوئیدهای استروئیدی هم در آزمایشگاه و هم در مطالعات حیوانی نشان دادهاند که جذب کلسترول را کاهش میدهند، تکثیر سلولهای سرطانی را کاهش داده و آتروفی عضلانی را کاهش میدهند.
آنها همچنین شبیه بسیاری از مولکولهای سیگنالینگ مهم ساخته شده توسط بدن هستند. علاوه بر این، دانشمندان مشاهده کردند که صرف نظر از انواع گوجهفرنگی، افزایش فعال شدن ژنهای مرتبط با متابولیسم بیگانه بیولوژیک وجود دارد، یک سری فرآیندهای بیولوژیکی که به بدن ما کمک میکند تا خود را سمزدایی کند.
این امر باعث شد نویسندگان این فرضیه را مطرح کنند که یکی از راههایی که گوجه فرنگی ممکن است برای سلامت انسان مفید باشد، توانایی آنها در ارتقای تولید آنزیمهایی است که امکان دفع ترکیبات بالقوه سمی را فراهم میکنند. پروفایلهای بیان ژن مشابه به دلیل مصرف سبزیجاتی مانند براسیکا (به عنوان مثال، کلم بروکلی) با پیشگیری از توسعه سرطان مرتبط است.
نقش پایههای گوجه فرنگی در مقابله با تنش گرما و خشکی