ابریشم قوی‌ترین پارچه ساخته شده از طریق فرآیندهای طبیعی و صنعت نوغانداری است. این الیاف علی‌رغم استحکام کششی بسیار زیادش، عموماً به دلایل دیگر مورد توجه است.
نرمی ابریشم آن را به کالایی بسیار مورد علاقه در طول تاریخ تبدیل کرده است چنانکه مسیرهای تجاری افسانه‌ای ایجاد کرده و فرهنگ‌ها را در سراسر جهان قدیم دگرگون کرده است.
ابریشم که از یک فیبر پروتئین طبیعی تشکیل شده است پروتئینی که انواع خاصی از لارو حشرات برای ساختن پیله ترشح می‌کنند. در حالی که سایر حشرات نیز مواد ابریشم مانند تولید می‌کنند، بیشتر ابریشم جهان از لارو Bombyx mori، بدست می‌آید که فقط روی درختان توت زندگی می‌کنند.
در شرایط خاص، ابریشم یک اثر نوری درخشان ایجاد می‌کند که به دلیل ساختار مثلثی منشور مانند الیاف ابریشم است. این منشورها نور را در زوایای مختلف منعکس می‌کنند که منجر به رنگ رنگین کمان ظریفی می‌شود که ابریشم را بسیار معروف کرده است.
تاریخ تولید ابریشم
تولید ابریشم از چین سرچشمه می‌گیرد. یکی از شواهد باستان‌شناسی تاریخ استفاده از منسوجات ابریشمی در چین را به 6500 سال قبل از میلاد برمی‌گرداند و چینی‌های باستان مطمئناً در 3600 سال قبل از میلاد از ابریشم استفاده می‌‌کردند.
برای نسل‌ها، اسرار صنعت نوغانداری ارزشمندترین و محافظت‌شده‌ترین دانش اشراف چینی بود، اما در نهایت، اطلاعاتی در مورد چگونگی ساخت ابریشم تصفیه‌شده در طول چند قرن اول پس از میلاد به کره و هند گسترش یافت.
در قرن یازدهم پس از میلاد، تولید ابریشم در سراسر اروپا گسترده شد. بسیاری از دولت شهرهای ایتالیا مانند لوکا، ونیز و فلورانس از نظر اقتصادی به شدت به تولید ابریشم در قرون وسطی متکی بودند و صنعت ابریشم به تدریج به فرانسه و اسپانیا گسترش یافت.
پادشاه جیمز اول تولید ابریشم را در قرن هفدهم به دنیای جدید معرفی کرد و ایالت‌های آمریکا مانند کانکتیکات و ماساچوست به سرعت به قطب تولید ابریشم تبدیل شدند.
جنگ جهانی دوم ارتباط آمریکا را با ابریشم آسیایی قطع کرد و در نتیجه شرکت‌های آمریکایی جایگزین‌های مصنوعی مانند نایلون ساختند.
پارچه ابریشمی چگونه ساخته می‌شود؟
در حالی که صنعت ابریشم در طول قرن گذشته بسیار گسترش یافته است، فرآیندهای مورد استفاده برای ساخت این پارچه هنوز تا حد زیادی مانند آنچه در دنیای باستان بوده هست، است.
هنگامی که پرورش‌دهندگان کرم ابریشم، پیله‌های کرم ابریشم را برداشت می‌کنند، معمولاً آن‌ها را در معرض حرارت زیاد قرار می‌دهند تا از ظهور کرم‌های بالغ جلوگیری کنند.
برخی از فعالان حقوق حیوانات به این رویه اعتراض دارند، آن‌ها ادعا می‌کنند که برداشت ابریشم بدون کشتن کرم ابریشم امکان‌پذیر است، اما اعتبار زیادی به این موقعیت داده نمی‌شود.
پس از گرم شدن پیله‌ها، تولیدکنندگان ابریشم با دقت نخ‌هایی را که کرم‌های ابریشم به دقت در جای خود قرار می‌دهند، باز می‌کنند.
برای انجام این کار، پیله‌های ابریشم را می‌توان برای مدت کوتاهی بجوشانند تا مقدار کمی از سریسین موجود در پیله‌ها که ماده چسب‌مانندی است که کرم‌های ابریشم برای تشکیل اتاقک‌های دگردیسی خود دفع می‌کنند، خارج شود.
کرم‌های ابریشم از یک رشته فیبر دراز پیله می‌سازند، به این معنی که یک پیله کاملاً باز شده یک رشته ابریشم ایجاد می‌کند.
در صنعت نوغانداری برای باز کردن پیله، یک کارگر یا یک ماشین خودکار پیله را برس می‌زند تا انتهای آن را پیدا کرده و رشته‌های ابریشم را باز می‌کند.
همانطور که رشته ابریشم بر روی قرقره بار می‌شود، به طور خودکار به رشته دیگری متصل می‌شود تا یک رشته پیوسته ایجاد شود.
سریسین موجود در رشته ابریشم به چسبیدن رشته‌ها به هم کمک می‌کند. سپس، تولیدکنندگان ابریشم این رشته‌های بلند را به هم می‌پیچند تا نخ بسازند.
تولیدکنندگان ابریشم ممکن است انواع مختلفی از فرآیندهای پس از تولید را برای ایجاد نخ ابریشم با ویژگی‌های مورد نظر انجام دهند و سپس نخ ابریشم را از طریق یک غلتک قرار می‌دهند تا یکنواخت‌تر شود. در این مرحله، نخ برای بافته شدن به یک لباس یا نوع دیگری از منسوجات آماده است.
بیشتر تولیدکنندگان پارچه ابریشم، قبل از بافتن آن، نخ خود را رنگ می‌کنند و ممکن است آن را سفید کنند.
مصرف‌کننده نهایی
رایج‌ترین کاربرد مصرفی ابریشم تولید پوشاک است. ابریشم هزاران سال است که به دلیل نرمی و دوام باورنکردنی‌اش مورد توجه بوده است و تا به امروز، مصرف‌کنندگان، ابریشم واقعی را به جایگزین‌های مصنوعی آن ترجیح می‌دهند.
ابریشم به دلیل ویژگی‌های سبک و نرمی که دارد، ماده‌ای مورد علاقه برای لباس‌های زیر زنانه و زیرپوش مردان است. در خانه، ابریشم ممکن است برای ساخت بالش‌های تزئینی، پرده‌ها یا آویزهای دیواری استفاده شود.
اگرچه جایگزین‌های مصنوعی برای این کاربرد وجود دارد، بسیاری از سازندگان چتر نجات همچنان محصولات خود را با ابریشم به دلیل کاربردهای بادوام و سبک وزن این ماده تولید می‌کنند.
علاوه بر این، پزشکان و جراحان از بخیه‌های جراحی ابریشمی برای بستن زخم‌ها و دهانه‌های جراحی استفاده می‌کنند. این فیبر بسیار نازک است و دارای ویژگی‌های آنتی‌باکتریالی است که آن را برای این کاربرد، ایده‌آل می‌کند.
پارچه ابریشمی در جهان
بر اساس گزارش ورلد اطلس، چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده ابریشم در جهان و صنعت نوغانداری جایگاه غالب دارد. این کشور آسیای شرقی با تولید 146000 متریک تن ابریشم در سال، از بزرگترین رقیب خود یعنی هند که تنها 28708 تن ابریشم در سال تولید می‌کند، بسیار پیشی گرفته است.
ازبکستان در جایگاه سوم و تایلند در تولید ابریشم در رتبه چهارم جهان قرار دارد. چین بزرگترین بازار ابریشم جهان و همچنین بزرگترین تولیدکننده این منسوجات است و ایالات متحده و اتحادیه اروپا نیز مقدار زیادی ابریشم تولید شده در هند و چین را مصرف می‌کنند.
قیمت پارچه ابریشم چقدر است؟
سایت EmergingTextiles.com گزارش‌های فصلی را منتشر می‌کند که قیمت فعلی ابریشم در چین را نشان می‌دهد. بر اساس آخرین گزارش، ابریشم چینی در حال حاضر بین 50 تا 55 دلار در هر کیلوگرم است. دولت هند همچنین قیمت ابریشم تولید شده در این کشور را پیگیری می‌کند.
تولید این نوع پارچه سخت است و به دلیل هزینه حمل‌و‌نقل، انتقال ابریشم از مبدأ تا مصرف‌کننده نهایی گران است. با این حال، به خاطر داشته باشید که یک کیلوگرم ابریشم خام می‌تواند در تولید پوشاک تاثیر زیادی داشته باشد.
انواع پارچه‌های ابریشمی
در حالی که ابریشم برگزفته از لاروهای درخت توت، تا حد زیادی، پرمصرف‌ترین نوع این پارچه است، چند نوع پارچه ابریشمی دیگر نیز وجود دارد که قابل ذکر است،
توت ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین نوع پارچه ابریشمی برای ساخت است. تقریباً تمام ابریشم دنیا از ابریشم توت است و مانند دیگر انواع این منسوجات، پارچه ابریشم توت نیز به دلیل استحکام، نرمی و دوام آن شهرت دارد.
اری سیلک
از آنجایی که تولید پارچه ابریشم اری نیازی به کشتن کرم ابریشم ندارد، به این نوع نساجی «ابریشم صلح» نیز می‌گویند.
این پارچه سنگین و حتی از ابریشم توت بادوام‌تر است. از آنجایی که کرم ابریشم اری روی درختان کرچک زندگی می‌کند، این نوع ابریشم گاهی اوقات به عنوان ابریشم کرچک نیز شناخته می‌شود.
ابریشم تاسر
بعد از ابریشم توت، ابریشم تاسر دومین نوع پارچه ابریشمی تولید شده است. این نوع ابریشم وحشی است و توسط کرم‌های ابریشم بومی هند تولید می‌شود. ژاپن همچنین خانه کرم ابریشم تاسار است، اما ابریشم این کرم‌ها سبز است.
ابریشم عنکبوت
انواع خاصی از ابریشم عنکبوت کششی بالایی دارند، اما عنکبوت‌ها را نمی‌توان مانند کرم ابریشم پرورش داد.
بنابراین تولید ابریشم عنکبوت بسیار گران است که آن را برای تولید نساجی بی اعتبار می‌کند. در عوض، تولیدکنندگان از ابریشم عنکبوت برای ساخت جلیقه‌های ضدگلوله، میکروسکوپ، تلسکوپ و سایر محصولات صنعتی یا طاقچه‌ای استفاده می‌کنند.
ابریشم موگا
پارچه ابریشم موگا فقط در ایالت آسام در هند تولید می‌شود و کرم ابریشم موگا نیمه اهلی است. در حالی که ابریشم موگا در سایر نقاط جهان به طور گسترده‌ای شناخته شده نیست، نسل‌های زیادی از ساکنان آسام لباس‌های ابریشم موگا را برای اشراف این منطقه ساخته‌اند.
ابریشم دریایی
گونه خاصی از صدف بومی مدیترانه‌ای، مقدار کمی الیاف ابریشم مانند تولید می‌کند. ساکنان تارانتو ایتالیا این صدف‌ها را اهلی کرده‌اند و این شهر، مقادیر کمی پارچه ابریشم دریایی تولید می‌کند که به آن ابریشم صدف نیز می‌گویند.
ابریشم کُن
گونه‌ای از کرم ابریشم به نام Pacypasa atus ابریشم کُن تولید می‌کند که بومی مناطق خاصی از یونان، ترکیه و ایتالیا است.
این کرم‌های ابریشم از درختان کاج، ارس و بلوط تغذیه می‌کنند و در حالی که ابریشم کُن در روم باستان به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفت، امروزه تولید پارچه ابریشم کُن یا کوان محدود است و این نوع ابریشم عمدتاً برای تقویت انواع دیگر الیاف ابریشم استفاده می‌شود.
پارچه ابریشم چگونه بر محیط‌زیست تأثیر می‌گذارد؟
از آنجایی که ابریشم یک الیاف طبیعی است، ذاتاً پایدار و بدون آسیب به محیط‌زیست است. برداشت و تولید ابریشم وحشی هیچ گونه تأثیر منفی زیست محیطی ندارد، اما صنعت نوغانداری و کشت ابریشم و حمل آن به سراسر جهان ممکن است از طرق مختلف به محیط زیست آسیب برساند.
سازمان‌های حقوق حیوانات مانند PETA به تولید ابریشم اعتراض می‌کنند زیرا کرم‌های ابریشم در این فرآیند کشته می‌شوند. با این حال، تولید ابریشم همچنان یکی از تمیزترین صنایع نساجی است.
درختان توت به کود یا آفت کش نیاز ندارند، به این معنی که می‌توان ابریشم کشت شده را بدون وارد کردن مواد شیمیایی سمی به محیط برداشت کرد.
در طول سال‌ها، پروانه ابریشم به دلیل اهلی شدن جهش یافته است. پروانه‌های بالغ به دلیل رشد ناکافی فک پایین دیگر قادر به خوردن نیستند و نابینا هستند. آن‌ها فقط به اندازه‌ای عمر می‌کنند که تقریباً 500 تخم روی برگ‌های برگ‌های توت مجاور بگذارند.
گواهینامه‌های پارچه ابریشم
گواهینامه‌های ابریشم متنوعی وجود دارد که تولیدکنندگان این منسوجات می‌توانند از آن‌ها برای بیان ارزش محصولات خود به مشتریان استفاده کنند، Silk Mark منسوجات هندی را تأیید می‌کند.
حتی باوجود این‌که تولید ابریشم در ایالات متحده بسیار محدود است، ممکن است ابریشم آمریکایی توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA) تأیید شود.
علاوه بر این، نهاد صدور گواهی ارگانیک اتحادیه اروپا می‌تواند ابریشم رشد یافته در بلوک کشورهای اروپایی را به عنوان کشت‌شده با فرآیندهای ارگانیک یا پایدار تأیید کند.
نبود صنایع تبدیلی نوغانداری در شهرستان راز و جرگلان
کشت گیاه رامی و تولید پارچه، هجدهمین میراث کشاورزی کره جنوبی
