برگشت محصولات کشاورزی و عدم موفقیت صادرات آنها، دلیلی شد تا با تغییر استانداردهای کیفی و سلامتی کشورهای مقصد محصولات کشاورزی ایران، اخذ گواهی سلامت از سازمان غذا و دارو توصیه شود، چنانکه در هفتهی جاری، در نامهی سرپرست دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی به انجمنهای تولیدکننده، صادرکننده و شوراهای ملی صنایع غذایی، اعلام شد که به دلیل تغییر استانداردهای وارداتی برخی از کشورها، فعالان این حوزه، گواهی سلامت را از سازمان غذا و دارو اخذ کنند.
حال این سوال پیش میآید که اخذ این گواهی فقط برای فعالان صادرکننده محصولات کشاورزی توصیه شده است یا به عنوان یک رویکرد کلی برای همهی محصولاتی که در ایران تولید و توسط خود مردم ایران مصرف میشود نیز شامل است.
محسن نقاشی – دبیرفدراسیون تشکلهای صنایع غذایی کشاورزی ایران با تاکید بر نیاز ضروری کشور جهت اخذ گواهی سلامت غذا و دارو، می گوید:«همانطور که فروشگاهها نمیتوانند کالای بدون سیب سلامت بفروشند، فروشندگان محصولات کشاورزی هم که فاقد پروانهی تولید هستند نباید اجازهی فروش محصولاتشان را داشته باشند.
چهارسال پیش در جلسهای که در دفتر سازمان غذا و دارو داشتیم مطرح کردیم که محصولات کشاورزی هم، غذاست و همان اندازه که سازمانهای نظارتی، مسئول نظارت بر کیفیت محصولات غذایی هستند مسئول محصول کشاورزی هم هستند و پیشنهاد دادیم همانطور که محصولات غذایی پروانه ساخت از سازمان غذا و دارو دریافت میکنند و پروانهی ساخت، شناسنامهی آن محصول است و با ردیابی شماره، پروانهی ساخت و برند مشخص میشود که متعلق به کدام واحد و در کدام شهرستان و در چه مکانی تولید شده است و به همین صورت، محصولات کشاورزی نیز به جهت سلامت جامعه و امنیت غذایی باید دارای پروانهی ساخت باشند»
محسن نقاشی باور دارد همانطور که تولیدات صنایع غذایی توسط سامانهی پیامکی 10001517 جهت کسب اطلاع از اعتبار وضعیت پروانه صادر شده برای کالای مورد نظر با ارسال کد 10 رقمی درج شده در پایین علامت استاندارد بر روی کالا، توسط مصرفکنندگان وجود دارد همین امر باید برای محصولات کشاورزی هم امکانپذیر شود.
از این رو به نظر میرسد امکان ردیابی محصولات کشاورزی با همکاری سازمانهایی مثل استاندارد و سازمان غذا و دارو جهت درج اطلاعات بذر، نهال، نتایج آزمایشهای آب و خاک، کود و سم و پایش آنها امکانپذیر میتواند باشد.
در واقع، سامانههای ردیابی زمانی موفق خواهند بود که بتوانند یک قدم به عقب و یک قدم به جلو را در فرایند تولید، توزیع و مصرف را پیش ببرند. البته در جهان اعتقاد بر این است که امکان ردیابی محصولات کشاورزی، تولید را برای کشاورزان خُرد و با توان اقتصادی پایین به دلیل نداشتن منابع کافی جهت همسانسازی با استانداردها، سخت میکند ولی با توجه به نقش غذا در سلامتی جامعه و کاهش هزینههای آتی، ردیابی اهمیت بیشتری دارد.
امیدواریم که توصیهی سرپرست دفتر توسعه صادرات وزارت جهاد کشاورزی منوط به فعالیت عرصهی صادرات و فعالین آن نباشد، انتظار میرود با افزایش استانداردهای سلامت مواد غذایی وخوراکی در ایران، اهمیت تولید محصول کشاورزی سالم و قابل ردیابی بیشتر جلوه کرده و مورد توجه قرار گیرد.