امنیت غذایی، یکی از مهمترین مباحث دنیای امروز برای سنجش آسیبپذیری کشورها و مناطق آبوهوایی مختلف جهان است و پیشبینی میشود که با تغییرات اقلیمی، امنیت غذایی در مناطق مختلف جهان جابهجا خواهد شد.
به گزارش دیلی صباح، خاورمیانه بیش از 80 درصد ذخایر نفت و 40 درصد ذخایر گاز در سطح جهان را در خود جای داده است. با وجود این منابع طبیعی، این منطقه به دلیل کمبود زمینهای زراعی، کمبود آب، بحرانهای داخلی، نوسانات اقتصاد بینالمللی و جنگهایی که در نقاط مختلف جهان رخ میدهد، قادر به تامین نیازهای غذایی خود نیست.
خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) برای برآوردن بیشتر نیازهای خود به واردات محصولات کشاورزی جهانی وابسته بوده و میزبان آسیبپذیرترین کشورها در حال حاضر هستند.
همهگیری کووید 19 منجر به محدودیتهایی برای کارگران شد، نیازهای مصرفکنندگان را تغییر داد و چالشهای زیادی را به زنجیره تامین اضافه کرد و بر واردات و صادرات گندم و سایر مواد غذایی اساسی در سراسر جهان، بهویژه در جهان عرب تأثیر گذاشت.
یمن به دلیل جنگ داخلی اخیر خود با بحران غذایی مواجه است و 17.1 میلیون نفر در این کشور در گرسنگی هستند، 7.3 میلیون نفر به کمک فوری نیاز دارند و حدود 2 میلیون کودک از سوءتغذیه رنج میبرند.
جنگ در سوریه، کشاورزی این کشور را به شدت درهم کوبیده و باعث کاهش 40 درصدی تولید مواد غذایی شده است. لبنان برای 90 درصد واردات مواد غذایی به دنیا متکی است و 70 درصد از پناهندگان در این کشور زیر خط فقر زندگی میکنند چنانکه لبنان قادر به تامین مواد غذایی اولیه آنها نیست. به طور مشابه، غرب عراق نیز در سال 2014 با کمبود مواد غذایی شدید مواجه شده بود.
جنگ روسیه و اوکراین با تاثیرگذاشتن بر بنادر و وجود محدودیتهای صادراتی کود و محصولات کشاورزی بهویژه گندم، باعث تهدید امنیت غذایی منطقه شدند.
روسیه و اوکراین که قبل از جنگ، حدود 30 درصد گندم جهان را صادر میکردند با وقوع جنگ، این صادرات کاهش یافت و تولید گندم اوکراین نیز به 41 درصد افول کرد.
مولداوی 92 درصد، لبنان 81 درصد، قطر 64 درصد و تونس 49.3 درصد از واردات گندم خود را به اوکراین وابسته هستند. چنانکه «دیمیتری مدودف» – نخست وزیر سابق روسیه در این باره میگوید:
«امنیت غذایی بسیاری از کشورها به منابع ما بستگی دارد. معلوم میشود که غذای ما سلاح خاموش ماست.»
بانک جهانی در برنامهای قصد دارد بودجه 13 میلیارد دلاری برای بحران امنیت غذایی هزینه کند و در حال برنامهریزی برای برگزاری رویدادهایی برای آموزش کشاورزانی است که با چالش کشت زمینهای آسیبدیده از تغییرات آبوهوایی روبرو هستند که باعث تغییر در الگوهای آبوهوایی شده و محصولات کشاورزی و دام را تحتتاثیر قرار میدهد.
«کریستالینا جورجیوا»، مدیر عامل صندوق بینالمللی پول (IMF) در کنفرانس اخیر در عربستان سعودی گفت که 141 میلیون نفر در سراسر خاورمیانه با کمبود مواد غذایی مواجه هستند.
همچنین عربستان سعودی و صندوق بینالمللی پول، توافقنامهای را امضا کردند تا از ثبات و تامین مناسب مواد غذایی اساسی مانند گندم و برنج اطمینان حاصل کنند و در عین حال، کشورهایی را که با مشکلات جدی مواجه هستند، در اولویت قرار دهند.