اولین شماره کشت و گشت، نشریه الکترونیکی ویژه گردشگری کشاورزی

*بسیار سفر باید تا پخته شود خامی*
زمان مدیدی است دوست عزیزم جناب آقای دکترحسن( مجتبی )صادقی یونسی پیشنهاد سفر به بخش های جنوبی خراسان رضوی را برای این کمترین در برنامه داشت اما قرین شدن سعادت و بخت با برنامه های کاری من مقداری زمان برد.
روز خوب جمعه پانزدهم اردیبهشت ماه که هوا می رفت گرمای خود را نشان دهد این فرصت فراهم شد تا به روستای تاریخی *گیسور* سفر کنیم.
وقتی که بنا باشد کاری سر بگیرد همه چیز دست به دست هم می‌دهند تا آن اتفاق رخ دهد.
دیر وقت پنج شنبه شب آقای حسن صادقی تماس گرفت که فردا جمعه را به سفر گیسور اختصاص دهیم. گفتم: شیشه عقب اتومبیل مان شکسته است و نمی توانیم به فریمان بیاییم.
آقا حسن (مجتبی )صادقی گفتند: به مشهد می آییم تا از اینجا با هم برویم.
چه کرامتی بالاتر از این همه لطف و مهربانی و رفاقت!
بنا را بر ساعت ۵ صبح گذاشتیم.
هوای بر خلاف چند روز گذشت خنک شده بود. باران نیز نرم نرم می بارد.
ساعت ۴:۳۰ آماده رفتن میشویم.
ایراد پیدا کردن بخاری اتومبیل آقای صادقی نیز مانع از رفتن نمی شود. اگرچه گردش علمی را با اندکی اختلال روبرو می کند.
به امید آنکه تعمیرگاهی در مسیر سفر باز باشد وارد بزرگراه شهید شوشتری و باغچه می شویم.
بارندگی همچنان ادامه دارد. عوارضی شهر ملک آباد شدت بارش باران بیشتر شده است. برف پاک کن ها به گرد پاک کردن قطره های زیبای باران نمی رسند.
حدود رباط سفید و سپس ورودی شهر رباط سفید برف می بارد.
خلاصه از سحر که راه افتاده ایم خیلی از حالت های متنوع آب و هوا را مشاهده کردیم. تا به شهر تربت حیدریه برسیم ساعت ۸ شده است.
صنف تعویض روغن و آپاراتی سحرخیزترین شاغلین شهری و کنار جاده ای به شمار می‌آیند. اما دریغ از یک تعمیرگاه برق.
مسیر شهر *جنگل* را انتخاب می کنیم.
بارندگی ضعیف تر می شود. پس از چند کیلومتر خورشید از پس ابرها ظاهر می شود. برخلاف اسم جنگل در این سکونتگاه زیبا درختان کمتری به چشم می خورند.
صبحانه را در مرکز اسکان اقامتگاه بوم گردی خانم مهندس صادقی صرف می کنیم.
مکانی به غایت زیبا، در اوج تطابق با محیط طبیعی، توأم با همراه داشتن مظاهر زندگی مدرن شامل حمام و آب گرم. نان داغ، ورودی های زیبا، نورپردازی های متنوع، شاه نشین اتاق ها، زیبایی آنها را دوصد چندان کرده است. زیبای داخل محوطه با آبنمای چند وجهی مرکز حیاط با چرخش مداوم آب فضا را مفرح ساخته است. حوض خانه ی مجموعه در شرف تکمیل شدن است. راه پله هایی که تو را به پشت بام می رساند و از آنجا به آسمان خداوند که به غایت پس از بارندگی صبحگاهی لطافت آن دوچندان شده است و لذتی وصف ناشدنی دارد.
چندین عکس به یادگار ثبت گوشی های چند کاربردی مان می کنیم.
شاید خیلی از قسمت های این سفر را به مرور زمان فراموش کنیم اما مهربانی و هوش رویی خانم مهندس صادقی با نان داغی که برای ما هدیه آورده است هیچ وقت از ذهن و دلمان بیرون نخواهد شد. ایشان خیلی اصرار دارند نهار را نیز این جا بمانیم. درخواست کریمانه ایشان را به وقت دیگری موکول می‌کنیم.
توصیه می‌کنم برای یک مرتبه هم که شده است سری به شهر جنگل و اقامت در مرکز بوم گردی بسیار چشم نواز زیبای آن که تمامی آن توسط بانویی خلاق و خوش ذوق ایرانی احداث و توسعه یافته است داشته باشید. فاصله شهر جنگل تا روستای *بیمرغ* پدیده های زمین شناسی چشم نوازی می کنند. ابتدای جاده شهرستان گناباد با ورود و به صورت زدن کف دستی از آب انبار کنار مسیر برای ما به یادگار می ماند.
دو سمت جاده تعداد زیاد آب انبارها موجب حیرت می شوند. اگرچه که در محیط گرم و خشک ایران هر ابداع و اختراعی برای استفاده بهینه، از موهبت آب، که سر منشا و ممد حیات است، امری بدیهی و پرتکرار است.
نبکا ها یا گلدان های بیابان، دق های رسی، تاغزارها جاده‌ی قرق شده برای رانندگی در آن، زیبایی های مسیر را چشم نوازتر می کنند. جهت جاده از روستای بیمرغ به سمت گیسور تغییر می کند. کوه ها رفته رفته ارتفاع می یابند. پوشش گیاهی طبیعی غنی تر می شود هر لحظه خودمان را نزدیک و نزدیک تر به گیسور میبینیم. در ابتدای این روستای تاریخی *ارگ بیک ها* سمت چپ جاده به مسافران بومی و غریبه خیر مقدم می گوید. نمی شود بی تفاوت از کنار آن گذشت. هر چند ما بی دعوت نیامده ایم.
اینجا میهمان مدیریت آن مجموعه بی نظیر (دکتر حاج رضا اسدی )و اعضای فرهیخته و بخشنده شورای روستای گیسور(جناب علیزاده) و معتمدین روستا(جناب شهرستانی) هستیم. محدوده حصار شده چندین هکتاری احداث شده در شیب ملایم کوهستانی که با نسیم خنک روزهای میانی اردیبهشت ماه صورت را نوازش می دهد و خستگی سفر را از تن می زداید محل اسکان نیم روزی ما هست. چای داغ داخل رستوران مجموعه در ظرف های سنتی و گپ و گفت با دوستان و بزرگواران آن مجموعه لذت سفر را بیشتر پیش چشم می آورد.
به پیشنهاد اعضای محترم شورای اسلامی روستا وارد محیط اداری و کتابخانه ی مجموعه می شویم. آنجا را نیز در کمال آراستگی ساختمان سازگار با محیط طبیعی می یابیم. این بنا با…توجه به زلزله خیز بودن منطقه با ترفند های معماری و مهندسی مستحکم و ضد زلزله شده است.
 به سان کودکی از شوق آموختن از محضر دوستان مجموعه به وجد می آییم.خصوصا همسرم و خانم دکتر سلاطینی به کتابهای حقوقی مراجعه می کنند.
 انگیزه های وطن دوستی سرمایه گذاران بومی، سابقه سکونت، روابط اقتصادی و اجتماعی با سایر مناطق همجوار، جنگ ها و درگیری های تاریخی، علت توسعه فرهنگی این مکان، هدف گذاری آینده این سکونتگاه و تفرجگاه روستایی با بیان شیوای دوستان و میزبانان اندوخته های علمی محدود ما را بهبود و افزایش می دهند. سپس فرصتی را به استراحت و  انجام فرایض دینی اختصاص میدهیم. 
پذیرایی ناهار با، قورمه، بادمجان، اشکنه کشک، نان محلی، سبزی تازه انجام می شود. اما فرزندم امیرعلی(شادلو) ترجیح می دهد ناهار” جوجه کباب” انتخاب کند. خوشبختانه گزینه های پذیرایی دارای تنوع فراوانی هستند. در پیشگاه جنوبی ساختمان مرکزی محوطه ای بزرگ تدارک دیده شده تا مراسم آیینی در صورت نیاز آنجا برگزار شوند.
روز جمعه پانزدهم اردیبهشت ماه طبق محاسبات مرکز نجوم ایران یکی از زیباترین خسوف های سال ۱۴۰۲، که گفته می شود تا ۱۹ سال آینده به این صورت غیر قابل تکرار است توسط دوربین های نجومی برای ساکنین و مسافرین مورد رصد قرار خواهند گرفت. 
خیلی تمایل داشتیم  آن شب را نیز گیسور می ماندیم اما ضرورت انجام کارهای اداری و حضور روز شنبه در مشهد این سعادت را از ما سلب نمود. پس از خداحافظی با نیروهای پشتیبانی و پرسنل مهربان و بخشنده مجموعه به نیت گشت و گذار وارد بافت تاریخی، مسکونی و کاربری های پرورش دام روستا می شویم. 
قبل از خداحافظی با پرسنل ارگ، بانوان کدبانوی رستوران نانهای قلفتی بسیار خوشمزه را به همراه گلاب محلی به ما هدیه میدهند و بیش از پیش شرمنده الطاف آنها می شویم. در بافت روستا کاربرد پرورش دام محدوده ای کاملاً مجزا را از سایر کاربری های آن سکونتگاه به خود اختصاص داده است. این امر می‌تواند الگوی بسیار ارزنده برای موارد مشابه باشد. 
با امید به اینکه در آینده‌ای نزدیک فرصت مجددی برای سفر به این محدوده از ایران برایمان فراهم شود گیسور را به مقصد مشهد ترک می کنیم.
دکتر مجتبی شادلو_۱۴۰۲

ذخیره ژنتیکی جهان در شهرستان فریمان
گزارشی از کهنسال ترین درخت شاه توت ایران (و جهان)

“درخت شاه توت کهنسال روستای اقر علیا” از نظر سن، شاخه بندی، قطر تنه، ترکیب کلی درخت و نیز باردهی و قدرت باروری کامل از برجسته ترین درختان شاه توت کشور و احتمالا دنیا است که آن را از نظر مطالعات ژنتیکی نیز حایز اهمیت ساخته است.این درخت کهنسال شاه توت در ارتفاعات شهرستان فریمان*خراسان رضوی قرار دارد.با توجه به مشاهدات سال ۱۳۶۸ آقایان #حسن صادقی یونسی#جعفر بارویی#سید اصغر میرزاده(دانشجویان ورودی ۱۳۶۷ دانشگاه فردوسی)رشته جغرافیا*این درخت سنگی بزرگ را درآغوش داشته و پارچه و نخ های زیادی به آن بسته شده بود.اهالی روستای اقر علیا احترام و ارزش خاصی برای محیط زیست

بخصوص حفظ و نگهداری این درخت با توجه به به آموزه های اسلامی و ایرانی داشته و دارند.. دوستدار محیط زیست ؛آقای حسن صادقی یونسی(دانشگاه پیام نور فریمان_جغرافیا) بارها سعی در معرفی این درخت جهت ثبت ملی و درج در ردیف امتیازات گردشگری شهرستان فریمان_بخش مرکزی (و نماد روستای اقرعلیا) داشته است.
نام شاه توت (Morus) از کلمه لاتین Mora به معنی تأخیر گرفته شده است.
و روستای اقرعلیا با بیش از پانصدخانوار در ۱۲ کیلومتری (شمال)شهر فریمان قرار دارد.
اما این درخت و حومه آن از منظری دیگر نیز اهمیت دارد
و آن دفاع جانانه مدافع امنیت(شهید نیروی انتظامی شهرستان فریمان) شهید سرافراز “ستوانیار” دلیری در مقابل قاچاقچی ها و اشرار تا آخرین فشنگ و قطره خون است*راهش پر رهرو باد و نامش جاوید باد
آخرین بازدید از درخت کهنسال(و مقدس)شاه توت در تاریخ بیست و یکم خرداد ۱۴۰۲ توسط “ژئو تیم”مشروحه ذیل صورت پذیرفت
حسن صادقی یونسی مدرس دانشگاه و پژوهشگر
علی شاملوئیان مدرس دانشگاه و عضو جامعه معدن استان خراسان
عبدالناصر وفایی صالحی؛ عضو شورای اسلامی روستای اقر بالا و دانش آموخته رشته جغرافیا
واکاوی و مشاهدات حاوی و گویای این نکات بود
الف_درخت دارای میوه است
ب_رویش درخت در کنار یک آبکند(مسیل )است
ج_از دانشگاه پیام نور فریمان تا مجاورت درخت ۲۰ کیلومتر راه است که ۱۳ کیلومتر آسفالت و باقی کوره راه است.
د_پدیده های جغرافیایی و وجود النگ و چشمه و چاه و مکان های نگهداری دام سبک و معدن و طرح های آبخیزداری برای گردشگران روستایی و طبیعتگردان جالب خواهد بود.