گردشگری کشاورزی چیست؟ در تعریفی که سعیدرضا اصغری – مشاور طرحهای گردشگری کشاورزی ارائه کرده است، گردشگری کشاورزی، نوعی از گردشگری فرهنگی است که در فضای تولیدی بخش کشاورزی و مزرعه ، اجرا میشود.
این نوع مبتنی بر توسعه پایدار اکوسیستم میزبان بوده و طی آن، گردشگران و یا بازدیدکنندگان به واحدهای کشاورزی (اعم از سنتی یا صنعتی، روستایی یا شهری، تکمحصولی یا چندمحصولی) وارد شده تا علاوه بر کسب تجربههای جدید، از فرایندهای کشاورزی، محصولات، خدمات و صنایع تبدیلی آن و همچنین اقامت در یک محیط طبیعی لذت ببرند و باعث افزایش ارزش افزوده خدمات و یا محصولات یک سایت کشاورزی در حال تولید شوند. این گردشگری با دو رویکرد انبوه و تجربهگرا، قابل برنامهریزی و اجرا است.
اراضی و عرصههای گردشگری کشاورزی
- اراضی دارای کاربری کشاورزی دارای کاربری باغ، زراعت و سیفی کاری بوده و امکان ساخت سازه ی ثابت در این اراضی دارای محدودیت است.
- اراضی دارای کاربری منابع طبیعی، تحت اختیار سازمان جنگلها و مراتع کشور بوده و بر اساس مجوزهای بهرهبرداری در اختیار عشایر کوچرو و یا افراد حقیقی و حقوقی برای بهرهبرداری از فرآورده های فرعی جنگل و مرتع و زراعت چوب قرار میگیرند و امکان ساخت سازهی ثابت در این اراضی وجود ندارد.
- اراضی داخل بافت روستایی و شهری دارای کاربریهای مسکونی، تجاری، خدماتی، اراضی هستند که در محدوده طرحهای هادی شهرها و روستاها قرار دارند.
- عرصههای در اختیار مراکز پرورشی صنعتی تکمحصولی، عرصههایی هستند که بر اساس طرحهای توجیهی و طرحهای توسعهای در اختیار واحدهای صنعتی قرار گرفتهاند. این واحدها دارای پروانه بهرهبرداری فعالیتهای صنعتی در حوزه پرورش دام و طیور، بیمهرگان (کرم ابریشم، زالو و حلزون و….) پرورش قارچ، نهالستان و گلخانهها هستند.
- اراضی در اختیار مجتمعهای کشاورزی و صنایع وابسته: این اراضی بر اساس تفاهمنامهها و طرحهای کلان در اختیار مراکز دولتی (دانشگاهها، مراکز آموزشی و تحقیقاتی) و یا اشخاص حقیقی و حقوقی ( شرکتهای کشت و صنعت، آستان قدس و بنیاد مستضعفان) که در بخش خصوصی قرار گرفتهاند هستند که بر اساس موافقتنامههای وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاهها یا بخش خصوصی تاسیس شده و در حال تولید و بهرهبرداری بوده و همچنین امکاناتی برای ارائه خدمات پذیرایی به گردشگران و بازدیدکنندگان را دارایند.
- عرصههای شیلاتی شامل آبهای داخلی (دریاچهها و رودخانههای داخلی، قناتها) و آبهای ساحلی ( سواحل دریاهای جنوب و شمال کشور) میشود. صدور مجوز بهرهبرداری از این منابع (شیلات و آبزی پروری) تحت مدیریت سازمان شیلات و آبزیپروری کشور است.