عربستان سعودی، 27 میلیون دلار برای توسعه و بومیسازی فناوریهای کشاورزی شهری اختصاص داده است. این مطلبی است که «ترکی فیصل الرشید» – استادیار گروه مهندسی کشاورزی و بیوسیستم دانشگاه آریزونا میگوید و مطلب زیر، بخشی از یادداشت وی است:
کشاورزی شهری شامل کشت سبزیجات، گیاهان و پرورش حیوانات، طیور و ماهی در داخل و اطراف محدودهی شهر برای تهیه غذای تازه، ایجاد اشتغال، بازیافت زباله و تقویت تابآوری شهرها در برابر تغییرات آبوهوایی است، کشاورزی شهری باعث کاهش فقر و کاهش ناامنی غذایی ناشی از شهرنشینی و در عین حال بهبود سلامت ساکنان شهر و حفظ محیط زیست میشود.
با شروع همهگیری کووید-19، بسیاری از کشورها برای جلوگیری از شیوع ویروس، قرنطینههایی را اعمال کردند که منجر به اختلال در زنجیره تامین مواد غذایی و کمبود مواد غذایی شد. از این رو کشورهایی مانند عربستان سعودی درصدد تقویت امنیت غذایی خود برآمدند.
غذای تازه و در دسترس در محدوده شهر به عنوان یکی از راهحلهای تامین غذا برای شهروندان و ساکنان تلقی شده است. بسیاری از دولتها جمعیت خود را تشویق کردهاند تا از کشاورزی شهری استفاده کنند. برخی از کشورها نیز، دانههای گیاهی را توزیع کردهاند تا مردم بتوانند سبزیجات را در جامعهی خود پرورش دهند. در این راستا، سنگاپور، 30 میلیون دلار برای شیوههای کشاورزی شهری همچون کشاورزی عمودی برای امنیت غذایی اختصاص داده است.
رشد جمعیت در عربستان سعودی بر اساس استراتژی توسعه شهر ریاض تا سال 2030، از 7.5 میلیون نفر فعلی به 15 تا 20 میلیون نفر خواهد رسید و انتظار میرود تعداد بازدیدکنندگان نیز به 40 میلیون افزایش یابد.
یکی از مسائل افزایش سریع شهرنشینی این است که باعث افزایش فقر شهری و ناامنی غذایی شهری و تعداد افرادی که به آب سالم و بهداشت نیاز دارند، میشود. کشاورزی شهری میتواند دسترسی پایدار مواد غذایی تازه و سالم را برای ساکنان در محدوده شهر را برای مدت کوتاهی، بهبود بخشد.
بهرهگیری از کشاورزی شهری از دیدگاه همهی ذینفعان، از جمله مؤسسات، کارآفرینان، زنجیره تأمین، مصرفکنندگان و تولیدکنندگان به طور بالقوه برای همه بازیگران کلیدی، سودمند است.
کشاورزی شهری، انواع مختلفی دارد، که میتوان آنها را به صورت مزارع عمودی، هیدروپونیک، آکواپونیک، آئروپونیک و حیاط خلوت یا باغهای روی پشت بام، دامداری، زنبورداری شهری و گلخانه ها طبقهبندی کرد.
- کشاورزی عمودی: یک فرآیند کشاورزی است که در آن، محصولات به جای اینکه به صورت افقی در ردیفهای سنتی در مزارع پخش شوند، در لایه های عمودی روی هم قرار می گیرند.
- هیدروپونیک: این امر به ریشه گیاهان اجازه میدهد تا به جای خاک در محلولهای آبی رشد کنند.
- آکواپونیک: کشت گیاه را با آبزیپروری برای پرورش ماهی ترکیب میکند.
- آئروپونیک: روشی که امکان دسترسی بالقوه بهتر به اکسیژن را برای گیاهان بوجود آورده و حتی استفاده کمتر از آب و شانس کمتر برای انتقال بیماریها را فراهم میکند.
- حیاط خلوت یا باغ روی پشت بام: پرورش غذا در خانه یا املاک افراد اتفاق میافتد.
- دامپروری: پرورش حیوانات برای غذا در محیطهای شهری مانند مرغ، بز، خرگوش یا گوسفند انجام میگیرد.
- زنبورداری شهری: زنبورها برای اکوسیستم مهم هستند زیرا نه تنها عسل تولید میکنند بلکه به عنوان گرده افشان عمل کرده و تنوع زیستی را ارتقا میدهند.
- گلخانهها: این فعالیت کشاورزی در فضاهای مسکونی، تجاری و شهری انجام میگیرد و به کشاورزان به جهت داشتن محیط کنترلشده، این توانایی را میدهد که در تمام طول سال، یک محصول را پرورش دهند.
مزایای کشاورزی شهری
- مزایای اقتصادی و اشتغالزایی: کشاورزی شهری منجر به ایجاد مشاغل جدید شده و نه تنها برای صاحبان درآمد ایجاد میکند، بلکه فرصتهای شغلی را برای مردم در شهرها یا جوامع ایجاد خواهد کرد.
- مزایای دولت محلی: دولت محلی را قادر میسازد تا درآمد خود را افزایش دهند.
- مزایای ارائه آموزش: مهارتها برای فرصتهای شغلی جهت پرورش سبزیجات و گیاهان، پرورش حیوانات، طیور و ماهی با آموزش، بهبود میبخشد.
- مزایای منافع اجتماعی مشارکت اجتماعی: کشاورزی شهری، فرصتهایی را برای جوامع محلی فراهم میکند تا در فعالیتهای مرتبط شرکت کنند.
- مزایای حفظ فرهنگ: تداوم تعاملات محلی از طریق فعالیتهای کشاورزی شهری پیوندهای بین نسلی ایجاد میکند و افراد از گروههای سنی مختلف میتوانند اطلاعات قابلتوجهی دربارهی محصولات غذایی خاص، پوشش گیاهی، گیاهان بومی و حیوانات اهلی مانند طیور به اشتراک بگذارند.
- مزایای سلامت، تغذیه و دسترسی به غذا: با در دسترس بودن انواع غذای تازه، امنیت غذایی بهبود مییابد.
- مزایای زیست محیطی: از تنوع زیستی حمایت میکند و کیفیت هوا را بهبود میبخشد.
- کاهش ردپای کربن محلی: به کاهش ردپای کربن مزارع، به ویژه انتشار گازهای گلخانهای ایجاد شده از رفتوآمد وسایل حمل و نقل کمک میکند. مزارع سبز همچنین نقش زیادی در جذب کربن دارند و تمرینی برای جنگلداری شهری هستند.
- حفظ محصول و توسعه محصولات جدید: کشاورزی شهری، خانههایی را برای گرده افشانها ایجاد میکند تا شانس حفظ محصولات بومی را افزایش دهد و با اشتراک بذر، منجر به پرورش محصولات جدید شود.