ال نینو که یک اصطلاح اسپانیایی به معنای «پسر» است در فصل تابستان امسال شروع به آشکار شدن نفوذ خود کرده است.
این پدیده که از اقیانوس آرام سرچشمه میگیرد، ابتدا مناطق ساحلی را تحت تأثیر قرار میدهد تا اینکه تغییرات آب و هوایی قابل توجهی در مقیاس جهانی ایجاد کند.
به گزارش دیلی صباح به گفتهی پروفسور «حسن تاتلی»، مدرس دپارتمان جغرافیا، بادهای جریان جت قطبی در شمال ایالات متحده معمولاً بارش را به مناطق مؤثر خود میآورند.
با این حال، در طی یک رویداد ال نینو، این بادها به سمت جنوب منحرف میشوند، قدرت خود را نسبت به مناطقی که قبلاً بارانی بودند از دست میدهند و در نهایت باعث خشکسالی میشوند که میتواند منجر به آتش سوزی ویرانگر جنگل شود.
تاتلی تأکید کرد که هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد ال نینو مستقیماً بر ترکیه و اطراف آن تأثیر میگذارد. در عوض، تأثیر اولیه آن در آسیای مرکزی، شاخ آفریقا و شمال شرقی استرالیا احساس میشود.
تاتلی خاطرنشان کرد که ال نینو نه تنها دمای سطح دریا را در شرق اقیانوس آرام افزایش میدهد، بلکه منجر به تغییرات آب و هوایی در سراسر جهان میشود.
وی توضیح داد: «ال نینو دما را بیش از حد معمول افزایش میدهد زیرا چرخه را معکوس میکند و چیزی را ایجاد میکند که ما آن را ناهنجاری دما مینامیم.
گرم شدن آب و افزایش تبخیر در یک منطقه تضمین کننده بارش در آنجا نیست. پدیدهای وجود دارد که به عنوان حمل و نقل افقی شناخته میشود. بخار آب که قادر به ایجاد بارندگی است میتواند به مناطق دیگر منتقل شود و منجر به بارندگی در آنجا شود.»
تاتلی تأکید کرد که مناطقی مانند استرالیا و اندونزی که معمولاً فصلهای بارانی را تجربه میکنند، ممکن است در دورههای ال نینو با شرایط خشکسالی مواجه شوند.
وی تصریح کرد: «برای وقوع بارش نیاز به حرکت رو به بالا در جو است. با این حال، در جریان رویدادهای ال نینو، یک حرکت رو به پایین غیرمولد رخ میدهد که منجر به کمبود بارندگی میشود.
علاوه بر این، ال نینو میتواند فعالیت طوفانهای استوایی را تحریک کند و به طور بالقوه فصول طوفان در اقیانوس اطلس را تشدید کند.»
در شرایط آب و هوایی معمولی، بادهای تجاری آب گرم دریا را از آمریکای جنوبی به آسیا منتقل میکنند که منجر به بالا آمدن آبهای عمیق اقیانوسهای غنی از مواد مغذی میشود.
تاتلی هشدار داد که ال نینو میتواند این تعادل ظریف را مختل کند و باعث از بین رفتن مواد مغذی و تنوع زیستی شود.
افزایش دمای دریا همچنین میتواند باعث شود که برخی از موجودات دریایی نتوانند در برابر گرما مقاومت کنند و منجر به مرگ و میر یا مهاجرت شود.
تاتلی تأثیر بالقوه بر عادات تغذیه گونههای آبزی را برجسته کرد و خاطرنشان کرد که برخی از موجودات ممکن است برای دسترسی به منابع غذایی دچار مشکل شوند که به طور بالقوه منجر به تغییرات در تنوع گونهها میشود.
علاوه بر این، وی هشدار داد که صخرههای مرجانی که به شدت به نوسانات دمای دریا حساس هستند، به دلیل افزایش دما، بارندگی بیش از حد یا خشکسالی در معرض خطر مرگ قرار دارند.
این تغییرات میتواند کشاورزی را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به کاهش منابع آب، تلفات محصول و فرسایش خاک شود.
همچنین بر نیاز فوری به محدود کردن انتشار گازهای گلخانهای و مدیریت تغییرات آب و هوایی که بر اهمیت کاهش مصرف سوختهای فسیلی، انتقال به منابع انرژی پاک و افزایش بهرهوری انرژی دارد، تاکید شد.
با رتبهبندی خشکسالی به عنوان بلایای طبیعی پیشرو در سطح جهان و اولویت زلزله در ترکیه، هر منطقه با چالشهای منحصر به فردی مواجه است.
تاتلی بر اهمیت ایجاد سیستمهای هشدار زودهنگام برای نظارت و پیشبینی وقایع ال نینو تاکید کرد تا جوامع برای اثرات بالقوه مانند خشکسالی، سیل و گرمای شدید آماده شوند.